Jicht

Image ID 47778752 © Rob3000 | Dreamstime.com

Klachten bij jicht

Bij een jichtaanval krijgt u een heftige, acuut ontstane pijn in een gezwollen gewricht, dat er mee bewegen moeilijk en pijnlijk maakt. Het gewricht is rood, gezwollen, warm en pijnlijk. U kunt het gewricht ook nauwelijks bewegen door de pijn. Bijna altijd is de huid rondom het gewricht felrood en strak gespannen. Soms krijgt u, met name bij een groot gewricht zoals de knie, er ook wat koorts bij. U kunt jicht krijgen in diverse gewrichten, zoals de voet, enkel, knie, vinger, pols en de ellebogen, soms zelfs in meerdere gewrichten tegelijk. Dit laatste vooral als de jicht al langer actief is. Ook kunnen uw pezen en slijmbeurzen aangedaan zijn bij jicht. In 50 tot 60% van de gevallen treft de eerste aanval van jicht de grote teen. Jicht kan beperkt blijven tot één enkele aanval. Maar soms ontstaat er chronische jicht.

Chronische jicht
Een eerste aanval duurt meestal enkele dagen tot drie weken. Daarna gaan de klachten veelal vanzelf over, maar niet altijd. Twee derde van de mensen krijgt binnen een jaar na de eerste jichtaanval een tweede. De jichtaanvallen volgen elkaar dan steeds sneller op, duren langer en breiden zich uit naar meerdere gewrichten. Daarbij kan het aantal gewrichten dat ontstoken raakt, toenemen.
Jicht kan zich ook langzaam ontwikkelen zonder voorafgaande acute jichtaanvallen. Uw gewrichten zijn dik, pijnlijk en stijf en hierdoor lijkt het alsof u artrose of reumatoïde artritis (RA) heeft.

Tophus of jichtknobbel
Na verloop van tijd kunnen bij de gewrichten verdikkingen onder huid — zogenaamde tophi of jichtknobbels — ontstaan door opeenhopingen van urinezuurkristallen in de ellebogen, de vingers, de tenen en de buitenrand van de oorschelp. Dit zijn kleine of grotere, meestal witte knobbeltjes met urinezuurkristallen. Bij kapot gaan van de huid rondom een tophus komt er een dikke, krijtachtige substantie naar buiten. Meestal zijn ze niet pijnlijk.

Hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten
Men heeft met chronische jicht vaak een hoge bloeddruk en een grotere kans op hart- en vaatziekten. Waarom dat zo is, weten we nog niet precies, vermoedelijk heeft het met de ontstekingen in het lichaam te maken. Beperk daarom risicofactoren op hart- en vaatziekten als roken, verhoogde bloeddruk, te hoog cholesterolgehalte in het bloed, suikerziekte en overgewicht. Als u jicht heeft in combinatie met een te hoge bloeddruk is dat slecht voor uw nieren. De nieren kunnen slechter gaan functioneren doordat het urinezuur samen klontert tot gruis of nierstenen.

Huisartsen gaan tegenwoordig beter controleren of hun jichtpatiënten risico lopen op hart- en vaatziekten.

Image ID 114358324 © Viktoria Kabanova | Dreamstime.com

Image ID 64373813 © Wiyada Srisa | Dreamstime.com

Diagnose bij jicht

Uw arts baseert de diagnose op een combinatie van een anamnese, zijn bevindingen en aanvullende onderzoekuitslagen.

Anamnese
Als u bij een reumatoloog komt, zal de arts u allerlei vragen stellen, zoals:
• wat uw klachten zijn.
• hoe uw klachten zijn ontstaan.
• welke klachten of aandoeningen u al eerder heeft gehad of nog steeds heeft (uw medische voorgeschiedenis).
• wanneer uw klachten optreden en wat deze klachten verergert.
• welke medicijnen u gebruikt.
• hoe uw dagpatroon er ongeveer uitziet.
• wat voor werk u doet.
• komen er in uw familie reumatische aandoeningen voor?

De diagnose jicht kan op verschillende manieren worden gesteld. Jicht wordt vaak gediagnosticeerd op basis van het vinden van op urinezuur gebaseerde kristallen. Deze kristallen zijn ook te vinden in de tophi, die onder de huid kunnen verschijnen en optreden bij gevorderde jicht. Jicht wordt vermoed wanneer u in het begin zwellingen en intense pijn heeft in één of twee gewrichten, gevolgd door pijnvrije perioden. Vroege jichtaanvallen beginnen vaak ’s nachts. Jicht kan ook worden gediagnosticeerd op basis van het patroon van aangedane gewrichten, kenmerkende symptomen, tijdsverloop, bloed- en urinetests voor urinezuur en een röntgenfoto.

Bloedonderzoek
Bepaalde afwijkende bloedwaarden zijn belangrijk voor de diagnose van jicht.
De bezinkingssnelheid (BSE) van uw bloed wordt gemeten en soms ook de hoeveelheid C-reactief proteïne (CRP) in uw bloed en de witte bloedcellen. De waarden zeggen iets over de heftigheid van de ontsteking.
• Bezinkingssnelheid (BSE). Erytrocyten zijn de rode bloedcellen. Dit bloedonderzoek meet de mate van ontsteking door de bezinkingssnelheid van de rode bloedcellen. Bloedbezinking, ook wel afgekort als BSE is een laboratoriumtest die bezinkingssnelheid erytrocyten meet, kortweg ook bezinking genoemd.  Bij deze test wordt de snelheid gemeten waarmee de rode bloedcellen door de zwaartekracht uitzakken in een rechtopstaand, smal buisje met bloed. Het bovenste deel van het bloed in de buis is het plasma, dat na het uitzakken van de rode bloedcellen zichtbaar wordt als een kolom heldere, gelige vloeistof. De lengte van deze kolom plasma wordt na één uur tijd gemeten en uitgedrukt in millimeters per uur (mm/uur). Deze bloedtest stelt geen diagnose van één specifieke aandoening. In plaats daarvan helpt het uw arts om vast te stellen of u een ontsteking ervaart. Dit kan het gevolg zijn van infecties (bacteriën, virussen), tumoren en auto-immuunziekten (artritis).
• C-reactive protein (CRP) is een stof die door de lever wordt aangemaakt als reactie op ontsteking. Een hoog niveau van CRP in het bloed is een marker van ontsteking. Het kan worden veroorzaakt door een breed scala aan aandoeningen, van een infectie tot kanker.
• Cholesterol: een verhoogd urinezuur gehalte gaat soms samen met een verhoogd cholesterolgehalte.

Urineonderzoek
De urinezuurspiegels in het bloed zijn belangrijk om te meten, maar kunnen soms misleidend zijn, vooral als ze worden gemeten op het moment van een acute aanval. Niveaus kunnen normaal zijn voor een korte tijd of zelfs laag tijdens aanvallen. Mensen die geen jicht hebben, kunnen ook verhoogde urinezuurspiegels hebben.
• Urinezuur: uw bloed en soms uw urine wordt op de aanwezige hoeveelheid urinezuur getest.
• Nierfunctie: als uw nieren niet goed werken of als u diuretica (plastabletten) gebruikt, kan uw urinezuur verhoogd zijn.

Röntgenonderzoek
Meestal levert een röntgenfoto niet veel extra informatie op door de geringe kans dat hierop iets te zien is. Een enkele keer zijn op de röntgenfoto wel jichtknobbels of beschadigingen van het gewricht te zien.

Gewrichtspunctie
De meeste mensen met jicht hebben een verhoogd urinezuurgehalte in het bloed, maar niet iedereen met een verhoogd urinezuurgehalte heeft jicht. Daarom kan op basis van alleen bloedonderzoek niet de diagnose jicht worden gesteld. Door met een naaldje wat vocht uit een ontstoken gewricht te halen, wordt dit onder de microscoop bekeken op urinezuurkristallen.

Image ID 100482774 © Chirawan Somsanuk | Dreamstime.com

Behandeling van jicht

Wat goed werkt voor één persoon, werkt mogelijk niet zo goed voor een ander. Daarom moeten beslissingen over wanneer de behandeling moet worden gestart en welke medicijnen moeten worden gebruikt voor elke patiënt goed overwogen worden. Behandelingen zijn afhankelijk van de nierfunctie, andere gezondheidsproblemen, persoonlijke voorkeuren en overige factoren. De huisarts kijkt eerst welke behandeling het beste voor u is. Allereerst wordt er gekeken naar uw leefstijl en purinegebruik via een dieet.
Waarom krijgt niet iedereen urinezuurremmers na één jichtaanval? Na één enkele jichtaanval is het waarschijnlijk nog niet nodig om dagelijks voor de rest van uw leven een urinezuurremmer te slikken. Als er een 100% zekere diagnose is door de vondst van urinezuurkristallen bij een gewrichtspunctie, wordt er soms bij twee jichtaanvallen binnen een jaar al urinezuurremmers gegeven. In de Nederlandse huisartsenrichtlijn staat bovendien dat men pas bij patiënten met méér dan drie jichtaanvallen per jaar zou kunnen overwegen om urinezuurremmers voor te schrijven.

Pijnstillers, die u zelf kunt aanschaffen zonder recept
• Een gewone pijnstiller met de werkzame stof paracetamol. Paracetamol helpt tegen pijn en koorts, veroorzaakt geen maagproblemen, geeft meestal geen bijwerkingen en is goed te combineren met andere medicijnen.
• Een NSAID, een ontstekingsremmende pijnstiller. De afkorting NSAID staat voor Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs. Deze pijnstillers remmen ontstekingen. In een lagere dosering zijn NSAIDs, zoals diclofenac, naproxen en ibuprofen, zonder recept te koop.

Heeft u lichamelijke klachten? Ga dan altijd naar uw huisarts of specialist voor een goede diagnose ervan en de juiste behandeling.

Geneesmiddelen op recept
Dit wordt verstrekt door uw arts of reumatoloog of internist.
Voorgeschreven kan worden voor de behandeling van acute aanvallen en chronische jicht:
• Een NSAID, een ontstekingsremmende pijnstiller, zoals naproxen, ibuprofen, meloxicam of indomethacine. De afkorting NSAID staat voor Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs. Dit zijn geneesmiddelen die effectief zijn tegen ontsteking, pijn, stijfheid en koorts, maar die geen corticosteroïden (steroïden) bevatten. Ze voorkomen geen gewrichtsschade. NSAID’s, zoals indomethacine (Indocin), naproxen (Naprosyn), ibuprofen of diclofenac worden voorgeschreven voor de meeste acute aanvallen van jicht. Uw arts zal deze geneesmiddelen op recept voorschrijven met een hogere dosis van de werkzame stof. Hoge doses kortwerkende NSAID’s geven de snelste verlichting van de symptomen. Gegeven in de juiste dosis en duur geven deze medicijnen grote verlichting voor de meeste patiënten. De NSAID’s kunnen maagklachten, zweren of diarree veroorzaken, maar worden door de meeste mensen goed verdragen wanneer ze voor de korte termijn worden gebruikt. Sommige mensen kunnen geen NSAID’s gebruiken vanwege gezondheidsaandoeningen zoals maagzweer, verminderde nierfunctie of het gebruik van bloedverdunners.
• Colchicine. Colchicine is een medicijn om gewrichtsontstekingen af te remmen en te voorkomen en de pijn te verlichten. Het is een behandeling voor actieve jichtaanvallen. Dit medicijn kan effectief zijn als het in een vroeg stadium van de aanval wordt toegediend. Colchicine kan echter onplezierige bijwerkingen van de darmen veroorzaken, zoals misselijkheid, braken, diarree en andere bijwerkingen, zoals duizeligheid. Bijwerkingen kunnen minder frequent zijn bij lage doses. Neem contact op met uw arts als u deze symptomen heeft. Patiënten met nier- of leverziekte of zij die medicijnen gebruiken die reageren op colchicine, zullen lagere doses of geen colchicine voorgeschreven krijgen.
Als colchicine niet werkt of als u bijwerkingen ondervindt, kan een injectie met een corticosteroïd (prednison) een optie zijn. Een dergelijke injectie werkt binnen 24 uur en remt de ontsteking.
• Een corticosteroïd (een kunstmatig bijnierschorshormoon) is een medicijn, dat lijkt op het natuurlijke hormoon dat het lichaam aanmaakt in de bijnierschors. Corticosteroïden zijn ontstekingsremmende medicijnen die de immuunrespons in het lichaam en ontstekingen onderdrukken. Bij patiënten met chronische jicht zijn urinezuurkristallen te vinden in urinezuurafzettingen (tophi) onder de huid, die gewrichten kunnen beschadigen. Corticosteroïden, zoals prednison, methylprednisolon en triamcinolon, zijn nuttige opties voor patiënten die geen NSAID’s kunnen innemen. Een corticosteroïd geneesmiddel via een injectie kan snel effectief zijn voor een zwelling die gelokaliseerd is (niet wijdverbreid) of een aangetaste gewrichts- of peesmantel (het membraan rond een pees).
• Een biological (biologische remmer). Een biological is een medicijn dat uw immuunsysteem kan beïnvloeden. Als u gezond bent, produceert het immuunsysteem zelf voldoende antilichamen om zichzelf te beschermen tegen ziekteverwekkers (virussen en bacteriën). Dit evenwicht is verstoord bij mensen met een chronische ontstekingsziekte. Een biological kan dat evenwicht herstellen. Een arts kan anakinra (Kineret), een ‘interleukine 1 bèta-antagonist’, voorschrijven voor zeer ernstige aanvallen van jicht. Hoewel dit medicijn niet goedgekeurd is door de FDA in de VS voor jichtbehandeling, kan het snel jichtklachten bij sommige patiënten verlichten. In bijna alle gevallen is het mogelijk om jicht met succes te behandelen en een geleidelijk einde aan de aanvallen te brengen. Een behandeling kan ook het aantal en de grootte van tophi (afzettingen van urinezuurkristallen) verminderen.
• Een biosimilar is een medicijn dat sterk gelijkend en klinisch equivalent is aan een bestaande biological. Een biosimilar bevat een versie van een werkzame stof van een reeds goedgekeurd biologisch geneesmiddel (het ‘referentiegeneesmiddel’). Gelijksoortigheid aan de specifieke biological in termen van kwaliteit, structurele kenmerken, biologische activiteit, veiligheid en werkzaamheid moet worden vastgesteld, zodat er klinisch geen betekenisvolle verschillen zijn met de biological in termen van kwaliteit, veiligheid en werkzaamheid. Onderzoek heeft aangetoond dat een biosimilar net zo effectief is als de originele biological bij de behandeling van reuma.
Biosimilar geneesmiddelen zijn niet hetzelfde als generieke geneesmiddelen, die eenvoudiger chemische structuren bevatten en qua molecuulstructuur identiek zijn aan hun referentiegeneesmiddelen.

Behandeling om overtollig urinezuur te verwijderen
Bij patiënten met herhaalde jichtaanvallen, abnormaal hoge concentraties urinezuur in het bloed, tophi of nierstenen, zal de arts kijken hoe het urinezuurgehalte in hun urine te verlagen. De medicijnen hiertegen helpen de pijnlijke uitbarstingen van acute jicht niet te verzachten of te voorkomen, dus de meeste patiënten beginnen met het gebruik ervan nadat acute aanvallen zijn verdwenen. Jichtaanvallen kunnen ook voorkomen wanneer u voor het eerst medicijnen gaat gebruiken die de urinezuurwaarden in het bloed verlagen. Patiënten krijgen om een jichtaanval te voorkomen bij het gebruik van deze medicijnen soms ook een lage dosis colchicine of een lage dosis van een NSAID. Vaak adviseren artsen patiënten om colchicine gedurende minstens zes maanden in een lage, preventieve dosis samen met het urinezuurverlagende medicijn te blijven innemen. Als u een middel tegen urinezuur gebruikt, zal uw arts uw urinezuurwaarden in het bloed blijven controleren. Zodra uw urinezuurwaarden onder de 6 mg/dL (normaal) komen, kunnen urinezuurkristallen oplossen en kunnen nieuwe afzettingen van kristallen worden voorkomen. U zult waarschijnlijk voor een lange periode dit medicijn moeten blijven gebruiken om jichtaanvallen te voorkomen. Het medicijn dat het vaakst wordt gebruikt om de bloedspiegels van urinezuur naar normaal terug te brengen, is allopurinol.
• Allopurinol. Allopurinol (Lopurin, Zyloprim) is een urinezuurproductieremmer. Het remt de omzetting van purine naar urinezuur en verlaagt hierdoor de hoeveelheid urinezuur in uw bloed. Dit urinezuur verlagende medicijn wordt vooral voorgeschreven bij chronische jicht. Als de aanvallen vaker voorkomen, is het belangrijk om de onderliggende oorzaak aan te pakken: de overmaat aan urinezuur. Een jichtaanval kan tijdelijk ook verergeren als u begint met allopurinol, daarom krijgt u de eerste weken ook tijdelijk colchicine voorgeschreven. Als het urinezuurgehalte in het bloed is gedaald tot een normaal niveau zullen er geen jichtaanvallen meer optreden, maar u moet de medicijnen blijven slikken om het urinezuurgehalte in uw lichaam laag te houden. Sommige patiënten zijn allergisch voor dit medicijn of het is niet effectief of toepasbaar bij een individuele patiënt. Eén op de tien patiënten krijgt darm- of huidklachten van allopurinol. Voor hen is er febuxostat, een nieuwer urinezuurverlagend medicijn, met nagenoeg dezelfde werking of benzbromaron.
• Febuxostat. Febuxostat (Uloric) wordt voorgeschreven als u niet (meer) behandeld kunt worden met of niet reageert op de behandeling met allopurinol en vanwege een contra-indicatie geen benzobromaron mag gebruiken. Febuxostat remt de omzetting van purine in urinezuur waardoor het urinezuurgehalte in uw bloed lager wordt, maar er moeten voor het gebruik van dit medicijn aantoonbaar urinezuurkristallen aanwezig zijn in de gewrichten.
• Benzbromaron. Soms geeft allopurinol onvoldoende effect of te veel bijwerkingen. Benzbromaron is een medicijn dat ervoor zorgt dat u meer urinezuur uit plast. Benzbromaron verhoogt de uitscheiding van urinezuur, maar u mag benzbromaron alleen gebruiken als u een goede nierfunctie heeft, want u heeft een grote kans op het krijgen van nierstenen bij gebruik ervan. U moet bij dit medicijn voldoende water drinken om zo het ontstaan van gruis en nierstenen te voorkomen.
• Probenecid (Benemid) en Lesinurad (Zurampic) helpen de nieren om urinezuur te verwijderen, maar gebruik is voorbehouden aan patiënten met een goede nierfunctie.
• Pegloticase (Krystexxa) wordt toegediend door injectie en breekt urinezuur af. Dit medicijn is bedoeld voor patiënten die niet reageren op andere behandelingen of deze niet kunnen verdragen. 

Gebruik medicijn en therapietrouw

• Het is belangrijk dat u de medicijnen inneemt zoals ze zijn voorgeschreven. Om uw ziekte goed onder controle te krijgen, is het zeer belangrijk dat u uw medicijnen dagelijks op vaste tijden inneemt. Als u dat niet doet, wordt er geen goede concentratie van het medicijn in uw bloed opgebouwd en werkt het medicijn daarom minder goed.
• Heeft u moeite met onthouden, wanneer en hoeveel van uw medicijnen u dagelijks moet innemen? Koop dan een medicijn dispenser, waarin u uw medicijnen per dag kunt sorteren.
• Heeft u moeite met of bezwaren tegen het innemen van de aan u voorgeschreven medicijnen, bijvoorbeeld vanwege eventuele bijwerkingen? Dan kan dat er toe leiden, dat u de medicijnen niet meer regelmatig inneemt. Bespreek dit met uw arts!

Gebruik medicijnen
De arts zal bij problemen kijken naar:
• de dosering en hoeveelheid medicijnen die u gebruikt.
• overschakelen naar een ander medicijn van hetzelfde type of een volledig nieuw type medicijn.
• combinatie van verschillende medicijnen op hetzelfde moment.

Uw arts kan u vertellen:
• of het medicijn voor u kan werken.
• hoe u het medicijn het beste kunt gebruiken.
• hoeveel en hoe vaak u het medicijn kunt gebruiken.
• hoe u het medicijn het beste kunt afbouwen.

U moet uw huisarts of specialist altijd vertellen:
• of u andere medicijnen (zelf gekocht of voorgeschreven door een andere arts) gebruikt.
• of u een andere medische aandoening heeft.
• of u binnenkort wordt geopereerd.
• of u eerder een ontstekingsremmende pijnstiller heeft voorgeschreven gekregen, die bijwerkingen gaf bij u.
• of u zwanger wilt worden of zwanger bent.
• of u borstvoeding geeft.
Dit is belangrijk omdat uw huisarts of specialist een zorgvuldige keuze moet maken tussen verschillende medicijnen.

Bijwerkingen
• Alle medicijnen kunnen bijwerkingen hebben bij gebruik, dus vraag uw arts of apotheker welke bijwerkingen u kunt verwachten of lees de bijsluiter.

Verminderen of stoppen
• Als u zelf zou stoppen met een medicijn of het aantal medicijnen zelf zou verminderen, kunnen uw klachten verergeren. Overleg daarom altijd eerst met uw huisarts of specialist als u minder medicijnen wilt gaan gebruiken of wilt stoppen.

Alternatieve behandelingen

Er bestaan veel soorten alternatieve behandelingen. Hiermee worden alle behandelingen bedoeld, die buiten de gewone wetenschappelijke medische zorg vallen. Voor de werking van deze behandelingen is geen wetenschappelijk bewijs geleverd. De alternatieve behandelingen worden ook wel ‘complementair‘ genoemd, omdat ze een aanvulling kunnen zijn op de reguliere medische behandeling door uw arts.
Veel mensen kiezen naast hun reguliere medische behandeling ook voor een alternatieve behandeling. Ze hopen dat dit extra helpt tegen hun klachten of beter helpt om met de klachten om te gaan.

Kan een alternatieve behandeling een vervanging zijn voor uw reguliere medische behandeling?
Nee, als u kiest voor een alternatieve behandelmethode is dat altijd een aanvulling op uw gewone medische behandeling. U moet niet stoppen met uw reguliere behandeling, want anders loopt u onnodige gezondheidsrisico’s. Overleg daarom altijd eerst met uw behandelend arts voordat u met een alternatieve behandeling begint.

Welke alternatieve behandelingen zijn er bijvoorbeeld?
Er zijn heel veel verschillende alternatieve behandelmethoden beschikbaar, die ook gecombineerd kunnen worden. Enkele voorbeelden zijn:
• Chinese geneeskunde (acupunctuur en tai chi).
• homeopathie (producten gemaakt uit planten en mineralen).
• Bowen therapie.
• Ayurveda.
• Bach bloesembehandeling.
• shiatsu-, voetzool- en klassieke massage.
• voedingssupplementen.

Waar moet u op letten?
• Bij veel alternatieve behandelingen is niet aangetoond dat ze daadwerkelijk werken. Als u er voor kiest om een alternatieve behandeling uit te proberen, let er dan op dat uw klachten niet toenemen. Stop met een alternatieve behandeling, zodra uw klachten toenemen.
• Bedenk ook altijd eerst waarom u een alternatieve behandeling wilt volgen.
• Bereid u goed voor door informatie over de alternatieve behandeling op te zoeken en te lezen. Overleg met uw behandelend arts, want bepaalde klachten kunnen verminderen door sommige alternatieve behandelingsmethoden.
• Bepaal zelf in welke alternatieve methode u vertrouwen heeft voor de verlichting van uw klachten en of u eraan wilt beginnen.

Wat kunt u het beste doen bij een keuze voor een alternatieve behandeling?
• Overleg altijd met uw behandelend arts over de alternatieve behandelmethode die u wilt gaan volgen.
• Overleg met uw behandelend arts en met de alternatieve behandelaar of zij met elkaar willen overleggen over uw behandeling.
• Kies een alternatieve behandelaar die een erkende beroepsopleiding heeft gevolgd en bij een beroepsorganisatie is aangesloten.
• Vraag uw alternatieve behandelaar vooraf naar het doel, de duur, de kosten en de risico’s van de behandeling. Hoeveel geld u kwijt bent, hangt af van welke behandeling u kiest, hoelang deze duurt en hoe u verzekerd bent.
• Stop niet met uw reguliere medische behandeling, want uw klachten kunnen hierdoor verergeren.
• Weeg tijdens een behandeling af of u wilt doorgaan of stoppen als uw klachten erger worden, als u geen effect van de alternatieve behandeling merkt of als u bijwerkingen krijgt.

Waarom is letten op uw voeding belangrijk?

• Gezonde voeding is belangrijk om de vitamines en mineralen en andere voedingsstoffen binnen te krijgen, die uw lichaam nodig heeft.
• Overgewicht levert risico’s op voor uw gezondheid en ziekteverloop. Bij reuma speelt overgewicht bijvoorbeeld een belangrijke rol bij artrose in knieën, heupen en enkels. De druk op uw gewrichten is dan gewoon te groot. Gezond eten en genoeg beweging (een sport beoefenen en actief in huis en buitenshuis) kan helpen om uw overgewicht te verminderen of tegen te gaan.
• Een gezond eetpatroon is dus altijd belangrijk en de diëtiste kan u daarbij ondersteunen met de juiste voedingsadviezen.

Wat is een gezond eetpatroon?
Met een gezond eetpatroon krijgt uw lichaam de juiste hoeveelheid goede voedingsstoffen binnen, die het nodig heeft. U eet de hoeveelheden, die uw lichaam nodig heeft. De diëtiste kan u daarbij ondersteunen met de juiste voedingsadviezen. Kijk op de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. U kiest uit ieder vak wat u wilt eten en u kunt iedere dag een andere keuze maken en variëren met uw eten. Let op de aanbevolen hoeveelheden per vak en doe dat iedere dag. Kijk op http://www.voedingscentrum.nl
De 5 vakken van de Schijf van Vijf zijn:
• Groente en fruit
• Brood, graanproducten en aardappelen
• Vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel
• Smeer- en bereidingsvetten
• Dranken

Waar kunt u advies krijgen voor een gezond eetpatroon?
• Op de website van het Voedingscentrum kunt u terecht voor betrouwbare adviezen over gezond en gevarieerd eten.
• U kunt advies vragen aan uw huisarts of een diëtiste. De huisarts kan u door verwijzen naar een diëtiste. Sommige diëten kunnen mogelijk gericht tegen uw klachten helpen. Overleg met uw huisarts of diëtiste als u een bepaald dieet wilt proberen. En let erop dat u geen belangrijke voedingsmiddelen weglaat uit uw dagelijkse eetpatroon.

Wat kunt u doen bij een pijnlijke of droge mond?
Soms kunt u om verschillende redenen last van een droge of pijnlijke mond hebben. Tips:
• door te kauwen (op bijvoorbeeld stukje komkommer, suikervrij snoepje of kauwgom) en te zuigen (ijsklontje) worden de speekselklieren gestimuleerd om speeksel te produceren.
• een goede mondverzorging is belangrijk: goed tandenpoetsen, flossen en het gebruik van mondwater.
• spoel uw mond regelmatig, drink kleine beetjes water en gebruik eventueel een mondsproeier.
• laat hete dranken eerst wat afkoelen.
• gebruik ijs of koude gerechten, want koude verdooft de pijn.
• gebruik geen scherpe kruiden en specerijen, vruchtensap, koolzuurhoudende frisdranken, alcoholische dranken, erg zoute etenswaren en zure etenswaren.
• etenswaren met harde korstjes, noten, botjes en graten kunnen wondjes veroorzaken.
• gebruik bij de warme maaltijd soep, jus of saus om het eten smeuïger te maken.
• smeerkaas, smeerbare paté of salade, jam of honing op brood, pap, drinkontbijt en vla slikt bijvoorbeeld gemakkelijker door dan droog beleg.
• als u gemalen of vloeibare voeding moet gebruiken, kunt u met een mixer uw maaltijd vermalen met wat extra vocht.

Bij sommige vormen van reuma of gebruik van bepaalde medicijnen kunnen darmklachten voorkomen. De darmklachten kunnen ontstaan door de invloed van bepaalde medicijnen op de voedselopname. Andersom kan het voedsel, dat u eet, effect hebben op de werking van uw medicijnen.

Voedingssupplementen, visvetzuren, glucosamine en vitamine D?
• Voedingssupplementen zijn verkrijgbaar als pillen, poeders, druppels, capsules of drankjes en zijn bedoeld als aanvulling op onvoldoende dagelijkse voeding. Ze bevatten vitamines, mineralen of bio-actieve stoffen. Deze synthetische of geïsoleerde vitamines, mineralen of bio-actieve stoffen hebben dezelfde werking als de vitamines en mineralen die al van nature in uw eten en drinken zitten.
Veel mensen kiezen naast hun dagelijkse voeding voor een extra aanvulling op hun eetpatroon. De gebruikers van voedingssupplementen geven aan, dat ze positieve effecten van het gebruik van bepaalde kruiden, vitaminen en mineralen ervaren. Het lichaam neemt de voedingsstoffen in pillen gemakkelijker op dan de voedingsstoffen in eten. Maar als u gezond en gevarieerd eet, heeft u geen extra voedingssupplementen nodig, want u krijgt al voldoende voedingsstoffen, mineralen en vitamines binnen. Meld altijd aan uw huisarts en apotheker, dat u voedingssupplementen gebruikt.
• Visvetzuren lijken een licht ontstekingsremmend effect te hebben bij een hoge inname ervan. Er is vooral onderzoek naar gedaan bij reumatoïde artritis. Het advies is om twee keer per week vette vis te eten.
• Glucosamine kan als een milde pijnstiller werken bij artrose in de knie, maar stopt de artrose niet.
• Ons lichaam maakt vitamine D natuurlijk aan onder invloed van het zonlicht buitenshuis. Vitamine D heeft mogelijk een gunstige werking bij ontstekingsreuma, maar dat is nog onvoldoende bewezen. Mensen met lupus erythemathodes (LE), die weinig buiten komen vanwege huidklachten, wordt aangeraden om vitamine D te gebruiken via voorschrift van de arts. Vitamine D wordt ook voorgeschreven voor een betere opname van calciumtabletten bij artrose en osteoporose.

Omgaan met jicht

Jicht beïnvloedt uw kwaliteit van leven door zowel de periodieke aanvallen als de kans op chronische (langdurige) artritis. Wijzigingen in levensstijl kunnen het gemakkelijker maken om deze ziekte te behandelen.

Maatregelen om het risico op een jichtaanval te verminderen:
• Leg het aangedane gewricht omhoog en koel het met een natte doek of een stuk ijs in een doek.
• Drink geen alcohol.
• Wees voorzichtig met het eten van eiwitrijk voedsel, dat veel purines bevat en beperk uw vleesconsumptie. Varieer uw voeding en zorg voor een gezond voedingspatroon naast uw medicijngebruik.
• Val af tot een gezond gewicht. Een gewichtsverlies van 5-10% helpt al om uw urinezuur uitscheiding te verbeteren. Vraag om een doorverwijzing naar een diëtist voor een verantwoord voedingspatroon, waarbij u afvalt.
• Drink 2 tot 3 liter water per dag. Dit zorgt voor plassen en meer urinezuur uitscheiding.
• Het risico van een jichtaanval kan worden verhoogd door fructose. Fructose zit in bijvoorbeeld suikerhoudende frisdranken, koek, sinaasappelsap of snoep. Light frisdranken en producten zonder suiker, honing of fructose met bijvoorbeeld zoetstof hebben dit effect niet.
• Zorg voor voldoende inname van magere zuivelproducten, zoals melk. Sommige eiwitten in zuivelproducten bevorderen de uitscheiding van urinezuur, net als het drinken van koffie en het eten van zoete kersen.
• Het is belangrijk om te blijven bewegen tijdens een jichtaanval of als u geen jichtaanval heeft. U voorkomt daarmee dat u last krijgt van stijfheid.
• Sporten als zwemmen, fietsen of wandelen zijn goede manieren om in beweging te blijven en uw conditie op peil te houden. Als uw klachten zijn afgenomen, kunt u eventueel een andere, meer belastende sport oppakken.

Bron video’s

AstraZeneca I Gout Education Video I https://youtu.be/4edrfpzg9wQ 
Osmosis I Gout – causes, symptoms, diagnosis, treatment, pathology I https://youtu.be/bznoU5bke4U 
Medicurio I Gouty Arthritis (Gout) and Uric Acid I https://youtu.be/ojCiCcM2Wu4