Reuma hoofdgroepen
Het woord ‘reuma’ is een verzamelnaam voor ruim 100 verschillende reumatische aandoeningen aan het menselijke bewegingsapparaat (de botten, gewrichten, spieren, pezen en zenuwen). Onder reuma rekenen we alle klachten aan botten, gewrichten, spieren, pezen en zenuwen die niet ontstaan zijn door bijvoorbeeld een ongeluk. Hieronder vindt u een beschrijving van alle hoofdgroepen.
Inflammatoire artritis
Het immuunsysteem van uw lichaam beschermt u tegen ziekten en infecties. Als u gezond bent, produceert het immuunsysteem zelf voldoende antilichamen om zichzelf te beschermen tegen ziekteverwekkers (virussen en bacteriën). Een ontsteking is normaal een onderdeel van het genezingsproces van het lichaam en is een verdediging tegen virussen en bacteriën of een reactie op verwondingen. Dit evenwicht is echter verstoord bij mensen met een chronische ontstekingsziekte, omdat uw immuunsysteem per ongeluk gezonde lichaamseigen cellen in uw lichaam begint aan te vallen.
Het klassieke teken van een inflammatoire auto-immuunziekte is een ontsteking, die roodheid, hitte, pijn en zwelling kan veroorzaken. De artritis kan de gewrichten en het onderliggende bot beschadigen. De ziekten kunnen ook opflakkeringen hebben, wanneer ze erger worden en remissies, wanneer de symptomen beter worden of (tijdelijk) verdwijnen. Behandeling is afhankelijk van het type ziekte, maar het verminderen van ontstekingen is het belangrijkste doel. De inflammatoire auto-immuunziekten kunnen veel delen van uw lichaam aantasten.
Bij een reactieve artritis ontstaat één tot drie weken na besmetting in het lichaam een infectie. Meestal gaat het om een keelinfectie (streptokokken), een urogenitale infectie (vooral met Chlamydia trachomatis) of een gastro-intestinale infectie (met name door Campylobacter, Salmonella, Shigella en Yersinia). De ontsteking betreft vaak een mono- of oligoartritis (twee of drie gewrichten) van de onderste ledematen. Als artritis, urethritis en conjunctivitis/iriditis tegelijkertijd voorkomen, dan is dat het urethro-oculosynoviale syndroom (voorheen syndroom van Reiter).
Niemand weet zeker wat de oorzaak is van auto-immuunziekten bij inflammatoire artritis. Soms komen ze vaker voor in bepaalde families. Onderzoek in de VS heeft aangetoond, dat vrouwen, met name Afrikaans-Amerikaanse, Spaans-Amerikaanse en Indiaans-Amerikaanse vrouwen een hoger risico lopen op het krijgen van bepaalde auto-immuunziekten.
Voorbeelden van inflammatoire artritis zijn onder meer:
• reumatoïde artritis (RA) • juveniele idiopathische artritis (JIA) • reactieve artritis • ankyloserende spondylitis (AS) • systemische lupus erythematodes (SLE) • artritis psoriatica • polymyalgia rheumatica (PMR) • arteriitis temporalis • Fenomeen van Raynaud
Degeneratieve of mechanische artrose
Degeneratieve of mechanische artrose beschadigt het kraakbeen en de weefsels rondom een gewricht (bot). Artrose is de meest voorkomende vorm van reuma.
In een gewricht komen botten samen. De uiteinden van deze botten zijn bedekt met beschermend weefsel dat kraakbeen wordt genoemd. De belangrijkste taak van het gladde kraakbeen is om de gewrichten soepel te laten bewegen. Bij artrose breekt dit kraakbeen af, waardoor de botten in het gewricht tegen elkaar gaan schuren. Het kraakbeen wordt dunner en kan soms helemaal verdwijnen. Uw kraakbeen heeft een dempend effect en als het kraakbeen er niet meer is, heeft u veel moeite met bewegen en pijn, stijfheid en andere klachten. Om het verlies van het kraakbeen en veranderingen in de gewrichtsfunctie te compenseren, begint het lichaam het bot opnieuw vorm te geven in een poging om de stabiliteit te herstellen. Dit kan leiden tot aangroei aan het beschadigde bot van ongewenste botachtige gezwellen, osteofyten genoemd. Het gewricht raakt misvormd. Uiteindelijk kan vervanging door een kunstmatige prothese nog de enige oplossing zijn.
Artrose kan ook het gevolg zijn van eerdere schade aan het gewricht, zoals een fractuur of een eerdere ontsteking in het gewricht. Het komt voornamelijk voor in de nek, onderrug, heupen, knieën of handen.
Artrose treft bijvoorbeeld meer dan 30 miljoen mannen en vrouwen in de Verenigde Staten en is een belangrijke oorzaak van invaliditeit. Het treft meestal ouderen, maar kan bij volwassenen van elke leeftijd voorkomen.
Weke delen reuma
Fibromyalgie is een aandoening die wordt gekenmerkt door pijn in spieren, pezen en gewrichten over het hele lichaam, vooral langs de wervelkolom. Er zijn meetbare veranderingen in de lichaamschemie en -functie bij sommige mensen met fibromyalgie die mogelijk verantwoordelijk zijn voor bepaalde symptomen.
Fibromyalgie is een neurologisch gezondheidsprobleem dat wijdverspreide pijn en gevoeligheid veroorzaakt (overgevoeligheid voor aanraking). De pijn en overgevoeligheid hebben de neiging om te komen en gaan en zich op diverse plekken in het lichaam voor te doen. Meestal zijn mensen met deze chronische ziekte oververmoeid (erg moe) en hebben ze slaapproblemen. Maar, fibromyalgie is niet geassocieerd met spier-, zenuw- of gewrichtsblessures, onvoldoende spierherstel of ernstige lichamelijke schade of ziekte.
U loopt een hoger risico op fibromyalgie als u daarnaast ook een reumatische aandoening heeft, zoals bijvoorbeeld lupus erythematodes, reumatoïde artritis of ankyloserende spondylitis.
Fibromyalgie komt het meest voor bij vrouwen. Het begint meestal op middelbare leeftijd, maar kan al voorkomen in de tienerjaren of pas op hoge leeftijd.
Systeemziekten/Bindweefselziekten
Systeemziekten/bindweefselziekten zijn auto-immuunziekten en naast uw gewrichten zijn ook verschillende inwendige organen aangetast. De systeemziekten/bindweefselziekten worden gekenmerkt door ontstekingen in de gewrichten, spieren en bindweefsel.
Het immuunsysteem maakt een overvloed aan eiwitten (proteïnes) die antilichamen worden genoemd. Antilichamen worden gemaakt door witte bloedcellen (B-cellen). De antilichamen herkennen en bestrijden ziekteverwekkers in het lichaam. Wanneer een antilichaam de vreemde eiwitten van een ziekteverwekker herkent, schakelt het andere eiwitten en cellen in om de infectie te bestrijden via een ontsteking. Soms maken deze antilichamen een fout door gewone, van nature voorkomende eiwitten in ons lichaam te herkennen als “vreemd” en gevaarlijk. Wanneer deze antilichamen onjuiste oproepen doen, waarbij een gewoon natuurlijk voorkomend eiwit als vreemd wordt geïdentificeerd, worden zij auto-antilichamen genoemd. Auto-antilichamen zorgen voor een explosie van ontstekingen, waardoor gezonde cellen in het lichaam aangevallen worden. De auto-antilichamen die zich richten op “gewone” van nature voorkomende eiwitten in de kern van een cel worden antinucleaire antilichamen (ANA) genoemd.
Systeemziekten/bindweefselziekten veroorzaken ontstekingen in weefsels en organen, pijn in gewrichten en spieren en oververmoeidheid.
Mensen met systeemziekten/bindweefselziekten kunnen symptomen van meer dan één auto-immuunziekte hebben. Bindweefsels ondersteunen, verbinden andere weefsels en organen aan elkaar of scheiden ze. Ze omvatten pezen, ligamenten en kraakbeen. Met bepaalde reumatische aandoeningen worden, naast uw gewrichten, ook de huid en verschillende inwendige organen in het lichaam aangetast door ontstekingen, bijvoorbeeld de huid, longen, hart of nieren.
Voorbeelden van systeemziekten/bindweefselziekten omvatten:
• systemische lupus erythematodes (SLE) • sclerodermie • syndroom van Sjögren • dermatomyositis • polymyositis • reumatoïde artritis (RA) • vasculitis.
Stofwisselingsziekte
Een stofwisselingsziekte is een stoornis in de stofwisseling. De stofwisseling bestaat uit een aantal processen waarbij er voortdurend stoffen worden afgebroken en opgebouwd. Bij een stofwisselingsziekte is de aanmaak van een bepaalde chemische stof verstoord. Hierdoor ontstaat er vaak een tekort maar ook soms een teveel van deze stof. Dit heeft allerlei nare lichamelijke klachten tot gevolg. Vaak is een stofwisselingsziekte al op jonge leeftijd op te merken maar kan ook pas later ontstaan of naar buiten komen. Meestal is een stofwisselingsziekte aangeboren en kan het jarenlang sluimeren zonder duidelijke klachten te geven om dan plotseling klachten te geven.
Een stofwisselingsziekte betreft meestal een tekort aan een bepaald enzym. Een enzym is een bepaald eiwit dat het lichaam nodig heeft voor de stofwisseling. De stofwisseling kan bestaan uit verschillende processen zoals de omzetting van koolhydraten in glucose (brandstof voor het lichaam). Eiwitten kunnen afgebroken worden tot aminozuren (bouwstoffen voor de cellen). Zo zijn er nog veel meer processen te noemen.
Jicht (hyperurikemie) is een stofwisselingsziekte. Als behandeling uitblijft, leidt dat uiteindelijk tot pijnlijke en invaliderende gewrichtsproblemen. De artritis wordt uitgelokt door uitkristalliseren van natriumuraat in en rondom gewrichten. Hierdoor ontstaat heftige pijn en eerst tijdelijk maar later blijvend functieverlies. Bij jicht wordt urinezuur gevormd wanneer het lichaam purines (uit menselijke cellen en aanwezig in veel voedingsmiddelen) afbreekt. Sommige mensen hebben een hoog urinezuurgehalte omdat ze van nature meer urinezuur produceren dan nodig is of het lichaam niet snel genoeg van het urinezuur af kan komen. Het meeste urinezuur lost op in het bloed en wordt als urine uitgescheiden door de nieren. Bij sommige mensen gebeurt dat niet goed, bouwt het urinezuur op en vormt naaldachtige kristallen in gewrichten, wat resulteert in plotselinge pieken van extreme gewrichtspijn (een aanval van jicht). Jicht kan chronisch worden en blijvende pijn veroorzaken.
Jicht is een onafhankelijke risicofactor voor hart- en vaatziekten. Epidemiologische studies wijzen erop dat prevalentie en incidentie van jicht stijgen in de westerse wereld. onderzoek in de U.S. schat de prevalentie op 6,1 miljoen volwassenen.
Septische artritis
Bij septische artritis zijn het vocht en het weefsel van een gewricht ontstoken. Deze ontsteking (infectie) wordt veroorzaakt door een bacterie, virus of schimmel. Bacteriën veroorzaken het vaakst septische artritis, dat wordt bacteriële artritis genoemd.
Een bacteriële artritis wordt bij kinderen vaak veroorzaakt door stafylokokken en bij volwassenen door bacteriën zoals stafylokokken, streptokokken, gonokokken bacterie en spirocheten.
Bij een virale infectie wordt een septische artritis veroorzaakt door bijvoorbeeld rubella, de bof en hepatitis B.
Een chronische septische artritis wordt meestal veroorzaakt door een schimmel of Mycobacterium tuberculosis.
De klachten bij een septische artritis beginnen vaak plotseling. Het aangedane gewricht wordt rood en warm en doet pijn bij het aanraken of bewegen. Er komt vocht in het gewricht, waardoor het gewricht opzwelt en verstijft. U kunt zich beroerd voelen en koorts of koude rillingen krijgen. Klachten ontstaan omdat het lichaam reageert op binnendringende ziekteverwekkers met een afweerreactie. Het immuunsysteem zorgt ervoor, dat afweerstoffen en ontstekingscellen in het gewricht ziekteverwekkers doden en opruimen. Deze vorm van artritis treedt meestal in één gewricht tegelijk op. De gewrichten die het vaakst geïnfecteerd raken, zijn de knie, heup, schouder, elleboog, pols en gewrichten in de vingers.
Septische artritis komt vaak voor bij mensen die afwijkende gewrichten hebben (bijvoorbeeld door vergevorderde artrose), een infectie in de bloedsomloop krijgen of als het gewricht direct geïnfecteerd raakt door besmetting tijdens een operatie, injectie of bij een verwonding.
Bij chronische septische artritis zijn de klachten vaak minder heftig, maar wel langdurig aanwezig.
Bot aandoeningen
De botziekte van Paget is een chronische, goedaardige aandoening aan een of meerdere botten. De ziekte komt vooral voor bij mensen ouder dan 40 jaar. Het is een ontsteking in het bot, waardoor het bot vervormt. Meestal is sprake van één of twee botten die zijn aangedaan, bijna nooit het gehele skelet. Het betreft meestal één of meer botten van het bekken, lage rug (ruggengraat), heupen, dijen, hoofd (schedel) en armen. Dit kan leiden tot problemen met buigen, botbreuken, beknelde zenuwen, artritis, pijn en verminderd gehoor.
Bot is een dynamisch en actief weefsel en kleinschalige veranderingen in bot komen continue voor. De cellen die normaal gesproken het bot afbreken –osteoclasten– zijn op een bepaalde plek in het bot ziek, waardoor ze met meer cellen tegelijk zijn en daarom een versnelde werking hebben. Ze breken het botweefsel dus met verhoogde snelheid af. De bot aanmaakcellen –osteoblasten– kunnen dit niet goed bijbenen, waardoor er een chaotisch bot ontstaat dat minder sterk is.
De klachten bij de botziekte van Paget verschillen van persoon tot persoon. Vaak hebben mensen geen specifieke klachten en wordt de diagnose bij toeval gesteld. Als er wel sprake is van klachten, dan is pijn in het bot de belangrijkste klacht.
Wat zijn de verschillen tussen artritis en artrose?
Artritis is een verzamelnaam voor heel veel vormen van inflammatoire reumatische gewrichtsaandoeningen. Bij één ontstoken gewricht in het lichaam noemen we het monoartritis, bij 2 tot 4 ontstoken gewrichten noemen we het oligoartritis en bij 5 of meer ontstoken gewrichten noemen we het polyartritis. De ontstekingen kunnen ook in het bindweefsel en de spieren ontstaan.
Klachten bij een reumatische aandoening kunnen bij iedereen anders zijn. Klachten, die vaak voorkomen bij artritis, zijn:
• Pijn en zwelling in de gewrichten.
• Roodheid van de huid rondom de aangetaste gewrichten.
• Beperkt bewegingsbereik rond aangetaste gewrichten.
• Aantasting van bindweefsel en spieren in het lichaam en de huid.
Artrose (degeneratieve of mechanische reuma) is de meest voorkomende vorm van degeneratieve reuma en wordt veroorzaakt wanneer het kraakbeen en de gewrichten in uw lichaam worden beschadigd. Artrose is slijtage, zonder dat daarbij sprake is van een ontsteking. Uw botten in de gewrichten (bijvoorbeeld knie en heup) bewegen met behulp van kraakbeen dat het uiteinde van de botten bedekt. Kraakbeen is een glad weefsel en kan beschadigd raken, verslechteren en uiteindelijk ook volledig verdwijnen. Dan blijven uw botten onbeschermd achter en worden beschadigd.
Klachten bij een reumatische aandoening kunnen bij iedereen anders zijn. Klachten, die vaak voorkomen bij artrose, zijn:
• Pijn in gewrichten die toeneemt met de tijd en langdurige inspanning.
• Stijfheid in gewrichten die ook geleidelijk toeneemt.
• Gewrichtsproblemen door minder flexibiliteit in bewegen.
• Wrijven of raspen van bot-op-bot, krakend geluid of verminderd gevoel in het gewricht.
• Extra botgroei (osteofyten) op de botten.
• Gewicht – hoe meer overgewicht u heeft, hoe meer druk er is op uw gewrichten, waardoor de kans op artrose en gerelateerde gewrichtsschade aanzienlijk groter wordt.
Bron video’s
StreamingWell.com I What Are The Types Of Arthritis? I https://youtu.be/etCANHGbiQ8
The doctors I Rheumatoid vs. Osteoarthritis I https://youtu.be/IQ18Env42Xs
Patiëntvideo’s
De patiëntvideo’s zijn alleen bedoeld voor algemeen informatief gebruik. U moet een gekwalificeerde zorgverlener raadplegen voor professioneel medisch advies, diagnose en behandeling van uw gezondheidsklachten.
Verantwoording teksten
De informatie werd verkregen door de medewerking van artsen, ziekenhuizen, ACR, EULAR en patiëntenorganisaties.
De Caribbean Arthritis Foundation biedt geen medisch advies, diagnose of behandeling!
De inhoud van de website van de Caribbean Arthritis Foundation, zoals tekst, afbeeldingen, afbeeldingen en ander materiaal op de Caribbean Arthritis Foundation Site (‘Inhoud’) zijn alleen bedoeld voor informatieve doeleinden.