Artritis psoriatica

 

Artritis psoriatica is een combinatie van ontstekingsreuma en de huidziekte psoriasis. U heeft dus klachten aan uw huid én klachten door gewrichtsontstekingen.
Artritis betekent gewrichtsontsteking en de ontstekingen komen meestal voor in de kleine gewrichten (handen en voeten), in de grote gewrichten (elleboog of knie), onder in uw rug, in uw bekken of waar uw ribben aan uw borstkas vastzitten. De reumatoloog behandelt uw artritis.
Psoriasis is een huidziekte en psoriasis vulgaris, de meest voorkomende vorm, geeft rode, schilferende plekken op de huid (ellebogen, knieën, hoofdhuid, navel, handpalmen, voetzolen of huidplooien). Bij psoriasis unguum ontstaan putjes in de nagels en bruine verkleuringen onder de nagel. De dermatoloog behandelt uw psoriasis.

Met dank aan AbbVie Nederland

Wat is artritis psoriatica?

Artritis psoriatica (PsA) is een inflammatoire artritis, die meestal mensen met psoriasis treft, maar het kan ook voorkomen bij mensen zonder psoriasis op de huid, met name bij mensen, die wel familieleden met psoriasis hebben. Artritis psoriatica kan elk gewricht in het lichaam aantasten. Soms is maar één gewricht ontstoken, dan weer meerdere gewrichten. Bij artritis psoriatica ontsteken meestal de grote gewrichten (elleboog of knie), de kleine gewrichten (handen en voeten), de distale gewrichten van de vingers en tenen, de gewrichten in de wervelkolom, de sacro-iliacale gewrichten van het bekken en waar uw ribben zijn bevestigd aan uw borst. Bij ontsteking kunnen uw aangetaste vingers en tenen lijken op gezwollen ‘worstjes’, een aandoening die wordt aangeduid als dactylitis. Nagels van vingers en tenen kunnen ook worden aangetast. Artritis psoriatica in de wervelkolom, spondylitis genaamd, veroorzaakt stijfheid in de rug of nek en moeite met buigen. Het kan ook gevoelige plekken veroorzaken waar pezen en gewrichtsbanden samenkomen op de botten. Deze aandoening, genaamd enthesitis, kan bijvoorbeeld pijn veroorzaken aan de achterkant van de hiel, de voetzool of rond de ellebogen. Enthesitis is een van de karakteristieke kenmerken van artritis psoriatica.

Onderzoek heeft aangetoond dat aanhoudende ontstekingen door artritis psoriatica later tot blijvende gewrichtsschade kunnen leiden, dus een vroegtijdige diagnose is belangrijk. Ongeveer 15% van de mensen met psoriasis ontwikkelt ook artritis psoriatica. Soms kan de artritis psoriatica eerder optreden dan de psoriasis.
Artritis psoriatica komt meestal voor bij mensen in de leeftijd van 30 tot 50 jaar en mannen en vrouwen lopen een gelijk risico. Maar de ziekte kan al in de kindertijd beginnen en kinderen met artritis psoriatica lopen ook het risico om uveïtis (ontsteking van de middelste laag van het oog) te ontwikkelen.

Psoriasis is een huidaandoening waarbij schilferende rode en witte vlekken op de huid ontstaan ​​(ellebogen, knieën, hoofdhuid, navel, handpalmen, voetzolen of huidplooien). Het kan ook putjes in de nagels veroorzaken en een bruine verkleuring onder de nagel ontwikkelen. Psoriasis wordt veroorzaakt doordat het immuunsysteem van het lichaam ontregeld raakt door te snelle celgroei in de huid.

Artritis psoriatica en psoriasis. Sommige mensen met psoriasis kunnen ook artritis psoriatica ontwikkelen, gemanifesteerd door pijnlijke, stijve en gezwollen gewrichten. Wanneer u dus zowel psoriasis als artritis psoriatica heeft, dan heeft u klachten als gevolg van huidproblemen en gewrichtsontstekingen. De klachten  kunnen variëren van persoon tot persoon.
De reumatoloog behandelt uw artritis psoriatica en de dermatoloog behandelt uw psoriasis.

Oorzaak van artritis psoriatica

De oorzaak van artritis psoriatica is niet precies bekend. De behandeling is gericht op het beheersen van de ontstekingsklachten en het voorkomen van schade aan uw gewrichten. Zonder behandeling kan artritis psoriatica invalideren, zodat u steeds minder kunt doen in uw dagelijkse leven. Van de personen met artritis psoriatica heeft 40% een familielid met psoriasis of andere vorm van artritis, wat suggereert dat erfelijkheid een rol kan spelen.
Artritis psoriatica kan ook het gevolg zijn van een infectie die het immuunsysteem activeert. Psoriasis kan worden veroorzaakt door een streptokokken keelinfectie. De meeste mensen ontwikkelen eerst psoriasis en worden later gediagnosticeerd met artritis psoriatica, maar de gewrichtsproblemen kunnen soms beginnen voordat de huidlaesies (beschadigingen van het weefsel in de huid) verschijnen.

Artritis psoriatica valt onder de groep reumatische aandoeningen, die we spondyloartritis (SpA) noemen.
Spondyloarthritis (SpA) is een verzamelnaam voor een groep reumatische aandoeningen met een aantal gemeenschappelijke kenmerken, zoals ontstekingen in de wervelkolom, in het bekken en in de gewrichten van de armen of benen.
We onderscheiden: axiale spondyloartritis, perifere spondyloartritis of een mengvorm daarvan.
• In het geval van axiale spondyloartritis zijn er vooral ontstekingen in het bekken en de wervelkolom. Ankyloserende spondylitis (de ziekte van Bechterew) is een vorm van axiale spondyloarthritis.
Bij perifere spondyloartritis ontsteken vaak de grote gewrichten in de armen of benen. Artritis psoriatica, artritis bij darmaandoeningen en reactieve artritis zijn vormen van perifere spondyloartritis.
• U kunt een mengvorm hebben, bijvoorbeeld dat u lijdt aan axiale spondyloartritis met perifere artritisontstekingen en omgekeerd kunt u met perifere spondyloartritis lijden aan rugpijn (axiale spondyloartritis).

Artritis psoriatica is een vorm van perifere spondyloartritis. Het is:
een auto-immuunziekte. Artritis psoriatica treedt op wanneer het immuunsysteem van uw lichaam uw eigen gezonde cellen begint aan te vallen. De abnormale immuunrespons veroorzaakt ontstekingen in uw gewrichten evenals overproductie van huidcellen. Witte bloedcellen, de T-lymfocyten, zijn belangrijk voor uw immuunsysteem, omdat de T-lymfocyten de taak hebben om pathogene cellen en stoffen in het lichaam, zoals virussen en bacteriën, op te sporen en te vernietigen. Als de witte bloedcellen, de T-lymfocyten, ook uw eigen gezonde cellen aanvallen, dan vernietigt het immuunsysteem deze gezonde cellen en veroorzaakt bijvoorbeeld ontstekingen in uw gewrichten en weefsel.
erfelijk overdraagbaar. Het lijkt waarschijnlijk dat zowel erfelijke factoren als omgevingsfactoren een rol spelen. Bij veel mensen met artritis psoriatica komt psoriasis of artritis psoriatica in de familie voor. Onderzoekers hebben bepaalde genetische markers ontdekt die geassocieerd lijken te zijn met artritis psoriatica. Artritis psoriatica komt alleen voor bij mensen die psoriasis hebben. In sommige families komt artritis psoriatica vaker voor dan in andere. Maar er zijn ook mensen met een erfelijke aanleg voor artritis psoriatica die de ziekte niet krijgen.
fysiek trauma of bijvoorbeeld een virale of bacteriële infectie kan artritis psoriatica veroorzaken bij mensen met een overgeërfde aanleg.

Klachten bij artritis psoriatica

Het verschilt per persoon hoe de klachten beginnen of hoe de ziekte verloopt. U kunt opeens last krijgen van ernstige gezondheidsklachten of u heeft eerst lichte klachten, die langzaam erger worden.

Soms kunnen de ontstane klachten bij artritis psoriatica lijken op de klachten bij reumatoïde artritis, een andere vorm van ontstekingsreuma, maar artritis psoriatica verloopt meestal milder in het ziekteproces.

Wat kunnen de klachten zijn bij artritis psoriatica?
pijn en ontstekingen in de gewrichten, onder andere ontstekingen aan het borstbeen gewricht of het sleutelbeengewricht. Bijna alle gewrichten kunnen ontstoken raken. Een ontstoken gewricht doet pijn en de ontstoken plek is opgezwollen, rood en warm. Soms zwellen ook de teen- of vingergewrichten spontaan op.
stijve gewrichten. Het ontstoken gewricht is vaak stijf, waardoor u niet goed kunt bewegen, opstaan of lopen.
ontstekingen bij de aanhechtingsplaatsen van de pezen aan het bot. Bij ontstoken peesaanhechtingen heeft u veel pijn, maar is er op de huid niets te zien.
• een oogontsteking (uveïtis of iridocyclitis).
vermoeidheid. Een ontsteking in uw lichaam veroorzaakt niet alleen pijn, maar ook veel (hevige) vermoeidheid.
huidklachten, zoals rode, schilferende plekken op de huid. Vanwege de psoriasis heeft u last van huidproblemen en nagelproblemen.
darmontstekingen of –infecties (colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn).
ontstekingen aan de urineweg.

Diagnose bij artritis psoriatica

Uw arts baseert de diagnose op een combinatie van een anamnese, zijn bevindingen en aanvullende onderzoekuitslagen.

Anamnese
Als u bij een reumatoloog komt, zal de arts u allerlei vragen stellen, zoals:
• wat uw klachten zijn.
• hoe uw klachten zijn ontstaan.
• welke klachten of aandoeningen u al eerder heeft gehad of nog steeds heeft (uw medische voorgeschiedenis).
• wanneer uw klachten optreden en wat deze klachten verergert.
• welke medicijnen u gebruikt.
• hoe uw dagpatroon er ongeveer uitziet.
• wat voor werk u doet.
• komen er in uw familie reumatische aandoeningen voor?

Bij artritis psoriatica kunt u verschillende gezondheidsklachten hebben, maar deze klachten komen ook vaak voor bij andere aandoeningen. Het kan daarom even duren voordat de diagnose gesteld is. Om artritis psoriatica te diagnosticeren, zoeken reumatologen naar gezwollen en pijnlijke gewrichten, bepaalde patronen van artritis en naar huid- en nagelveranderingen typisch voor psoriasis.

Fysiek onderzoek
Bij het fysieke onderzoek zult u getest worden op de beweeglijkheid van uw rug en de vorm van de wervelkolom. De huid en nagels zullen onderzocht worden op huidafwijkingen, vooral bij de haargrens, navel, bilspleet en nagels. Als u nog niet onder behandeling bent voor psoriasis, dan zal de arts ook kijken of u rode en schilferende plekken op uw huid heeft.
Er kunnen röntgenfoto’s gemaakt worden om te kijken of uw gewrichten beschadigd zijn door ontstekingen. Artritis psoriatica kan zorgen voor veranderingen in de gewrichten, maar dat gebeurt pas als iemand de ziekte al jarenlang heeft. Deze veranderingen zijn dan te zien op röntgenfoto’s. De röntgenfoto’s worden later gebruikt om te beoordelen of uw gewrichten verbeterd of verslechterd zijn na behandeling.

Bloedonderzoek
Bloedonderzoek kan worden gedaan om andere soorten artritis uit te sluiten die vergelijkbare tekenen en symptomen hebben, waaronder jicht, artrose en reumatoïde artritis. De arts laat bij het bloedonderzoek onderzoeken of de bloedbezinking in uw bloed verhoogd is door een ontsteking. Onder een microscoop is te zien of u veel zeer actieve witte bloedcellen (T-lymfocyten) heeft in uw bloed of in uw huidschilfers.
Bij patiënten met artritis psoriatica kunnen bloedtesten hoge niveaus van ontsteking en milde anemie (bloedarmoede) laten zien, maar labuitslagen kunnen ook normaal zijn. Bloedarmoede is een aandoening die optreedt wanneer het lichaam een tekort aan rode bloedcellen of disfunctionele rode bloedcellen heeft.
Verder kan uw arts laten onderzoeken of u reumafactoren in uw bloed heeft. Deze stoffen komen voor bij mensen met bepaalde vormen van reuma. Mensen met artritis psoriatica hebben meestal géén reumafactoren in het bloed. Dus als de arts deze stoffen in uw bloeduitslagen vindt, wordt ook gekeken of er misschien een andere vorm van reuma aanwezig is. U wordt daar dan verder op onderzocht.

Huidbiopsie
Af en toe zijn huidbiopten (kleine monsters van de huid die worden verwijderd voor analyse) nodig om de psoriasis te bevestigen.

Behandeling

Pijnstillers, die u zelf kunt aanschaffen zonder recept
• Een gewone pijnstiller met de werkzame stof paracetamol. Paracetamol helpt tegen pijn en koorts, veroorzaakt geen maagproblemen, geeft meestal geen bijwerkingen en is goed te combineren met andere medicijnen.
• Een NSAID, een ontstekingsremmende pijnstiller. De afkorting NSAID staat voor Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs. Deze pijnstillers remmen ontstekingen. In een lagere dosering zijn NSAIDs, zoals diclofenac, naproxen en ibuprofen, zonder recept te koop.

Heeft u lichamelijke klachten? Ga dan altijd naar uw huisarts of specialist voor een goede diagnose ervan en de juiste behandeling.

Geneesmiddelen op recept
Dit wordt verstrekt door uw arts of reumatoloog of internist.
Een goede behandeling kan de ziekte artritis psoriatica afremmen en verdere beschadiging aan de gewrichten voorkomen. De arts kijkt welke behandeling het beste voor u is. Medicijnen zorgen dat u minder last heeft van pijn en dat de ontstekingen aan de gewrichten afgeremd worden. Bij de medicijnkeuze kijkt uw arts naar de ernst van de ziekte, de bijwerkingen die het medicijn kan geven en de reactie van uw lichaam op het medicijn. Steeds weer maakt uw arts de afweging tussen de schade die de ziekte aan de gewrichten kan veroorzaken en de mogelijke bijwerkingen van een medicijn. Hoe deze balans uitvalt, is bij iedereen anders.

• Een NSAID, een ontstekingsremmend medicijn, zoals naproxen (Aleve) of ibuprofen (Motrin of Advil) wordt gebruikt als initiële behandeling. De afkorting NSAID staat voor Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs. Dit zijn geneesmiddelen die effectief zijn tegen ontsteking, pijn, stijfheid en koorts, maar die geen corticosteroïden (steroïden) bevatten. Ze voorkomen geen gewrichtsschade. Er is geen bewijs dat een NSAID beter is dan andere. Uw arts zal deze geneesmiddelen op recept voorschrijven met een hogere dosis van de werkzame stof. Hoge doses kortwerkende NSAID’s geven de snelste verlichting van de symptomen. Gegeven in de juiste dosis en duur geven deze medicijnen grote verlichting voor de meeste patiënten. De NSAID’s kunnen maagklachten, zweren of diarree veroorzaken, maar worden door de meeste mensen goed verdragen wanneer ze voor de korte termijn worden gebruikt. Sommige mensen kunnen geen NSAID’s gebruiken vanwege gezondheidsaandoeningen zoals maagzweer, verminderde nierfunctie of het gebruik van bloedverdunners. Uw arts zal deze geneesmiddelen op recept voorschrijven met een hogere dosis van de werkzame stof.
• Een synthetische DMARD (Disease Modifying Anti Rheumatic Drug), bijvoorbeeld sulfasalazine, methotrexaat, cyclosporine, hydroxychloroquine, azathioprine en leflunomide kan worden voorgeschreven. Een DMARD heeft verschillende werkingsmechanismen en dit medicijn kan de symptomen verlichten en gezamenlijke ontstekingen en schade aan de gewrichten onderdrukken. Wanneer u een DMARD gebruikt in een vroege fase van uw toestand, zullen uw gewrichten minder beschadigd raken door de ontstekingen. Deze klasse medicijnen is vooral nuttig bij mensen met vormen van reuma, die ook de gewrichten van de armen en benen aantasten.
Soms kunnen combinaties van deze geneesmiddelen samen worden gebruikt. Hydroxychloroquine kan helpen, maar wordt meestal vermeden omdat het psoriasis kan veroorzaken. Azathioprine kan mensen met ernstige vormen van artritis psoriatica helpen.
• Een biological (biologische remmer). Er zijn verschillende biologicals beschikbaar om artritis psoriatica te behandelen via infuus of injectie. De arts zal eerst controleren of u geen andere infecties, tuberculose, hartfalen of een kwaadaardige ziekte heeft. Deze ziekten kunnen in feite verergerd worden door een behandeling met een biologische stof en moeten daarom eerst worden behandeld. Als u een patiënt bent met een latente tuberculose (geen symptomen), kunt u een actieve infectie ontwikkelen. Daarom moeten u en uw arts de voordelen en risico’s afwegen bij het overwegen van een behandeling met een biologische stof. Patiënten met artritis in de knieën, enkels, ellebogen, polsen, handen en voeten moeten een DMARD-therapie proberen vóór een anti-TNF-behandeling.
Een biological is een medicijn dat uw immuunsysteem kan beïnvloeden. Als u gezond bent, produceert het immuunsysteem zelf voldoende antilichamen om zichzelf te beschermen tegen ziekteverwekkers (virussen en bacteriën). Dit evenwicht is verstoord bij mensen met een chronische ontstekingsziekte. Een biological kan dat evenwicht herstellen. TNF-alfaremmers zijn:
• Adalimumab (Humira), etanercept (Enbrel), golimumab (Simponi), certolizumab (Cimzia), secukinumab (Cosentyx), ustekinumab (Stelara) en infliximab (Remicade), die zowel artritis psoriatica als psoriasis op de huid kunnen helpen behandelen.
• Abatacept wordt toegediend aan patiënten die niet op een of meer DMARD’s of andere biologische geneesmiddelen hebben gereageerd. Abatacept kan alleen of in combinatie met DMARD’s worden gebruikt.
• Een corticosteroïd (een kunstmatig bijnierschorshormoon) is een geneesmiddel dat lijkt op het natuurlijke hormoon dat het lichaam in de bijnierschors produceert. Het zijn ontstekingsremmende medicijnen die de immuunrespons in het lichaam en ontstekingen onderdrukken. Een corticosteroïd geneesmiddel kan snel effectief zijn voor een zwelling die gelokaliseerd is (niet wijdverbreid) door een injectie of injectie in de aangetaste gewrichts- of peesmantel (het membraan rond een pees).
• Een biosimilar. Een biosimilar is een medicijn dat sterk gelijkend en klinisch equivalent is aan een bestaande biological. Een biosimilar bevat een versie van een werkzame stof van een reeds goedgekeurd biologisch geneesmiddel (het ‘referentiegeneesmiddel’). Gelijksoortigheid aan de specifieke biological in termen van kwaliteit, structurele kenmerken, biologische activiteit, veiligheid en werkzaamheid moet worden vastgesteld, zodat er klinisch geen betekenisvolle verschillen zijn met de biological in termen van kwaliteit, veiligheid en werkzaamheid. Onderzoek heeft aangetoond dat een biosimilar net zo effectief is als de originele biological bij de behandeling van reuma.
Biosimilar geneesmiddelen zijn niet hetzelfde als generieke geneesmiddelen, die eenvoudiger chemische structuren bevatten en qua molecuulstructuur identiek zijn aan hun referentiegeneesmiddelen.

Chirurgische behandeling
Chirurgie kan nuttig zijn voor het repareren of vervangen van zwaar beschadigde gewrichten, zoals bij artrose.

Gebruik medicijnen en therapietrouw

• Het is belangrijk dat u de medicijnen inneemt zoals ze zijn voorgeschreven. Om uw ziekte goed onder controle te krijgen, is het zeer belangrijk dat u uw medicijnen dagelijks op vaste tijden inneemt. Als u dat niet doet, wordt er geen goede concentratie van het medicijn in uw bloed opgebouwd en werkt het medicijn daarom minder goed.
• Heeft u moeite met onthouden, wanneer en hoeveel van uw medicijnen u dagelijks moet innemen? Koop dan een medicijn dispenser, waarin u uw medicijnen per dag kunt sorteren.
• Heeft u moeite met of bezwaren tegen het innemen van de aan u voorgeschreven medicijnen, bijvoorbeeld vanwege eventuele bijwerkingen? Dan kan dat er toe leiden, dat u de medicijnen niet meer regelmatig inneemt. Bespreek dit met uw arts!

Gebruik medicijnen
De arts zal bij problemen kijken naar:
• de dosering en hoeveelheid medicijnen die u gebruikt.
• overschakelen naar een ander medicijn van hetzelfde type of een volledig nieuw type medicijn.
• combinatie van verschillende medicijnen op hetzelfde moment.

Uw arts kan u vertellen:
• of het medicijn voor u kan werken.
• hoe u het medicijn het beste kunt gebruiken.
• hoeveel en hoe vaak u het medicijn kunt gebruiken.
• hoe u het medicijn het beste kunt afbouwen.

U moet uw huisarts of specialist altijd vertellen:
• of u andere medicijnen (zelf gekocht of voorgeschreven door een andere arts) gebruikt.
• of u een andere medische aandoening heeft.
• of u binnenkort wordt geopereerd.
• of u eerder een ontstekingsremmende pijnstiller heeft voorgeschreven gekregen, die bijwerkingen gaf bij u.
• of u zwanger wilt worden of zwanger bent.
• of u borstvoeding geeft.
Dit is belangrijk omdat uw huisarts of specialist een zorgvuldige keuze moet maken tussen verschillende medicijnen.

Bijwerkingen
• Alle medicijnen kunnen bijwerkingen hebben bij gebruik, dus vraag uw arts of apotheker welke bijwerkingen u kunt verwachten of lees de bijsluiter.

Verminderen of stoppen
Als u zelf zou stoppen met een medicijn of het aantal medicijnen zelf zou verminderen, kunnen uw klachten verergeren. Overleg daarom altijd eerst met uw huisarts of specialist als u minder medicijnen wilt gaan gebruiken of wilt stoppen.

Alternatieve behandelingen

Er bestaan veel soorten alternatieve behandelingen. Hiermee worden alle behandelingen bedoeld, die buiten de gewone wetenschappelijke medische zorg vallen. Voor de werking van deze behandelingen is geen wetenschappelijk bewijs geleverd. De alternatieve behandelingen worden ook wel ‘complementair‘ genoemd, omdat ze een aanvulling kunnen zijn op de reguliere medische behandeling door uw arts.
Veel mensen kiezen naast hun reguliere medische behandeling ook voor een alternatieve behandeling. Ze hopen dat dit extra helpt tegen hun klachten of beter helpt om met de klachten om te gaan.

Kan een alternatieve behandeling een vervanging zijn voor uw reguliere medische behandeling?
Nee, als u kiest voor een alternatieve behandelmethode is dat altijd een aanvulling op uw gewone medische behandeling. U moet niet stoppen met uw reguliere behandeling, want anders loopt u onnodige gezondheidsrisico’s. Overleg daarom altijd eerst met uw behandelend arts voordat u met een alternatieve behandeling begint.

Welke alternatieve behandelingen zijn er bijvoorbeeld?
Er zijn heel veel verschillende alternatieve behandelmethoden beschikbaar, die ook gecombineerd kunnen worden. Enkele voorbeelden zijn:
• Chinese geneeskunde (acupunctuur en tai chi).
• homeopathie (producten gemaakt uit planten en mineralen).
• Bowen therapie.
• Ayurveda.
• Bach bloesembehandeling.
• shiatsu-, voetzool- en klassieke massage.
• voedingssupplementen.

Waar moet u op letten?
• Bij veel alternatieve behandelingen is niet aangetoond dat ze daadwerkelijk werken. Als u er voor kiest om een alternatieve behandeling uit te proberen, let er dan op dat uw klachten niet toenemen. Stop met een alternatieve behandeling, zodra uw klachten toenemen.
• Bedenk ook altijd eerst waarom u een alternatieve behandeling wilt volgen.
• Bereid u goed voor door informatie over de alternatieve behandeling op te zoeken en te lezen. Overleg met uw behandelend arts, want bepaalde klachten kunnen verminderen door sommige alternatieve behandelingsmethoden.
• Bepaal zelf in welke alternatieve methode u vertrouwen heeft voor de verlichting van uw klachten en of u eraan wilt beginnen.

Wat kunt u het beste doen bij een keuze voor een alternatieve behandeling?
• Overleg altijd met uw behandelend arts over de alternatieve behandelmethode die u wilt gaan volgen.
• Overleg met uw behandelend arts en met de alternatieve behandelaar of zij met elkaar willen overleggen over uw behandeling.
• Kies een alternatieve behandelaar die een erkende beroepsopleiding heeft gevolgd en bij een beroepsorganisatie is aangesloten.
• Vraag uw alternatieve behandelaar vooraf naar het doel, de duur, de kosten en de risico’s van de behandeling. Hoeveel geld u kwijt bent, hangt af van welke behandeling u kiest, hoelang deze duurt en hoe u verzekerd bent.
• Stop niet met uw reguliere medische behandeling, want uw klachten kunnen hierdoor verergeren.
• Weeg tijdens een behandeling af of u wilt doorgaan of stoppen als uw klachten erger worden, als u geen effect van de alternatieve behandeling merkt of als u bijwerkingen krijgt.

Waarom is letten op uw voeding belangrijk?
• Gezonde voeding is belangrijk om de vitamines en mineralen en andere voedingsstoffen binnen te krijgen, die uw lichaam nodig heeft.
• Overgewicht levert risico’s op voor uw gezondheid en ziekteverloop. Bij reuma speelt overgewicht bijvoorbeeld een belangrijke rol bij artrose in knieën, heupen en enkels. De druk op uw gewrichten is dan gewoon te groot. Gezond eten en genoeg beweging (een sport beoefenen en actief in huis en buitenshuis) kan helpen om uw overgewicht te verminderen of tegen te gaan.
• Een gezond eetpatroon is dus altijd belangrijk en de diëtiste kan u daarbij ondersteunen met de juiste voedingsadviezen.

Wat is een gezond eetpatroon?
Met een gezond eetpatroon krijgt uw lichaam de juiste hoeveelheid goede voedingsstoffen binnen, die het nodig heeft. U eet de hoeveelheden, die uw lichaam nodig heeft. De diëtiste kan u daarbij ondersteunen met de juiste voedingsadviezen. U kunt iedere dag de Schijf van Vijf gebruiken van het Voedingscentrum. U kiest uit ieder vak wat u wilt eten en u kunt iedere dag een andere keuze maken en variëren met uw eten. Let op de aanbevolen hoeveelheden per vak en doe dat iedere dag. Kijk op http://www.voedingscentrum.nl
De 5 vakken van de Schijf van Vijf zijn:
• Groente en fruit
• Brood, graanproducten en aardappelen
• Vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel
• Smeer- en bereidingsvetten
• Dranken

Waar kunt u advies krijgen voor een gezond eetpatroon?
• Op de website van het Voedingscentrum kunt u terecht voor betrouwbare adviezen over gezond en gevarieerd eten.
• U kunt advies vragen aan uw huisarts of een diëtiste. De huisarts kan u door verwijzen naar een diëtiste. Sommige diëten kunnen mogelijk gericht tegen uw klachten helpen. Overleg met uw huisarts of diëtiste als u een bepaald dieet wilt proberen. En let erop dat u geen belangrijke voedingsmiddelen weglaat uit uw dagelijkse eetpatroon.

Wat kunt u doen bij een pijnlijke of droge mond?
Soms kunt u om verschillende redenen last van een droge of pijnlijke mond hebben. Tips:
• door te kauwen (op bijvoorbeeld stukje komkommer, suikervrij snoepje of kauwgom) en te zuigen (ijsklontje) worden de speekselklieren gestimuleerd om speeksel te produceren.
• een goede mondverzorging is belangrijk: goed tandenpoetsen, flossen en het gebruik van mondwater.
• spoel uw mond regelmatig, drink kleine beetjes water en gebruik eventueel een mondsproeier.
• laat hete dranken eerst wat afkoelen.
• gebruik ijs of koude gerechten, want koude verdooft de pijn.
• gebruik geen scherpe kruiden en specerijen, vruchtensap, koolzuurhoudende frisdranken, alcoholische dranken, erg zoute etenswaren en zure etenswaren.
• etenswaren met harde korstjes, noten, botjes en graten kunnen wondjes veroorzaken.
• gebruik bij de warme maaltijd soep, jus of saus om het eten smeuïger te maken.
• smeerkaas, smeerbare paté of salade, jam of honing op brood, pap, drinkontbijt en vla slikt bijvoorbeeld gemakkelijker door dan droog beleg.
• als u gemalen of vloeibare voeding moet gebruiken, kunt u met een mixer uw maaltijd vermalen met wat extra vocht.

Bij sommige vormen van reuma of gebruik van bepaalde medicijnen kunnen darmklachten voorkomen. De darmklachten kunnen ontstaan door de invloed van bepaalde medicijnen op de voedselopname. Andersom kan het voedsel, dat u eet, effect hebben op de werking van uw medicijnen.

Voedingssupplementen, visvetzuren, glucosamine en vitamine D?
Voedingssupplementen zijn verkrijgbaar als pillen, poeders, druppels, capsules of drankjes en zijn bedoeld als aanvulling op onvoldoende dagelijkse voeding. Ze bevatten vitamines, mineralen of bio-actieve stoffen. Deze synthetische of geïsoleerde vitamines, mineralen of bio-actieve stoffen hebben dezelfde werking als de vitamines en mineralen die al van nature in uw eten en drinken zitten.
Veel mensen kiezen naast hun dagelijkse voeding voor een extra aanvulling op hun eetpatroon. De gebruikers van voedingssupplementen geven aan, dat ze positieve effecten van het gebruik van bepaalde kruiden, vitaminen en mineralen ervaren. Het lichaam neemt de voedingsstoffen in pillen gemakkelijker op dan de voedingsstoffen in eten. Maar als u gezond en gevarieerd eet, heeft u geen extra voedingssupplementen nodig, want u krijgt al voldoende voedingsstoffen, mineralen en vitamines binnen. Meld altijd aan uw huisarts en apotheker, dat u voedingssupplementen gebruikt.
Visvetzuren lijken een licht ontstekingsremmend effect te hebben bij een hoge inname ervan. Er is vooral onderzoek naar gedaan bij reumatoïde artritis. Het advies is om twee keer per week vette vis te eten.
Glucosamine kan als een milde pijnstiller werken bij artrose in de knie, maar stopt de artrose niet.
• Ons lichaam maakt vitamine D natuurlijk aan onder invloed van het zonlicht buitenshuis. Vitamine D heeft mogelijk een gunstige werking bij ontstekingsreuma, maar dat is nog onvoldoende bewezen. Mensen met lupus erythemathodes (LE), die weinig buiten komen vanwege huidklachten, wordt aangeraden om vitamine D te gebruiken via voorschrift van de arts. Vitamine D wordt ook voorgeschreven voor een betere opname van calciumtabletten bij artrose en osteoporose.

Leven met artritis psoriatica

Hoeveel invloed artritis psoriatica heeft op uw leven, hangt af van de verschillende betrokken gewrichten en de ernst van de symptomen. Ernstige vermoeidheid en bloedarmoede komen vaak voor bij de ziekte. Soms ervaren patiënten ook stemmingswisselingen. Het behandelen van de artritis en het verminderen van de ontstekingsniveaus helpt bij het verlichten van de problemen. Het handhaven van een gezond gewicht en het behandelen van hoge bloeddruk en cholesterol zijn ook belangrijke aspecten van de behandeling.
Mensen met psoriasis hebben iets meer kans op het ontwikkelen van hoge bloeddruk, hoge cholesterol, obesitas of diabetes.

Veel mensen met artritis psoriatica kunnen baat hebben bij lichamelijke en bezigheidstherapie om de spieren te versterken, de gewrichten te beschermen tegen verdere schade en de flexibiliteit te vergroten. Stijve gewrichten en spierzwakte zijn te wijten aan gebrek aan gebruik. Een goede oefening is erg belangrijk om de algehele gezondheid te verbeteren en gewrichten flexibel te houden.
lopen is een uitstekende manier om aan lichaamsbeweging te doen. Een loophulpmiddel of schoeninzetstukken helpen om onnodige stress op voeten, enkels of knieën, die door artritis zijn aangetast, te voorkomen.
• een hometrainer is een goede optie als u thuis wilt trainen.
yoga- en rekoefeningen kunnen helpen bij ontspanning.
trainen in water. Zwemmen of baantjes trekken in het zwembad biedt activiteit zonder al te veel druk op de gewrichten.

Nature video I Psoriasis and beyond: targeting the IL-17 pathway

Bron video’s
Patient Education Library I Psoriatic Arthritis I https://www.ypo.education/rheumatology/psoriatic-arthritis-t169/video/
Nature video I Psoriasis and beyond: targeting the IL-17 pathway I https://youtu.be/aYNgLQNpA6E

Verantwoordingstekst artritis psoriatica
De informatie over artritis psoriatica is algemeen.
Iedere situatie is anders, dus raadpleegt u bij vragen of klachten altijd uw huisarts, medisch specialist of apotheker.

Patiëntvideo’s
De patiëntvideo’s zijn alleen bedoeld voor algemeen informatief gebruik. U moet een gekwalificeerde zorgverlener raadplegen voor professioneel medisch advies, diagnose en behandeling van uw gezondheidsklachten.

De Caribbean Arthritis Foundation biedt geen medisch advies, diagnose of behandeling!
De inhoud van de website van de Caribbean Arthritis Foundation, zoals tekst, afbeeldingen, afbeeldingen en ander materiaal op de Caribbean Arthritis Foundation Site (‘Inhoud’) zijn alleen bedoeld voor informatieve doeleinden.