Axiale spondyloartritis

Image ID 22042872 © Alila07 | Dreamstime.com

Klachten bij ankyloserende spondylitis (AS)

Klachten kunnen zijn:
• ontstekingen aan de gewrichten van het bekken en de wervelkolom. De ontstekingen zijn pijnlijk en er kan stijfheid ontstaan. Op den duur leiden de ontstekingen tot een verstijving van de wervelkolom. Soms doen de ontstekingen zich ook voor in de gewrichten van de borstkas en van de armen of benen, of – in een enkel geval – in de achillespees. De ziekte kan grillig verlopen, met afwisselend actieve en rustige periodes. De aandoening komt opvallend vaak voor bij mensen die ook een chronische darmaandoening hebben, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa.
• geleidelijk ontstaan van pijn en stijfheid in het bekken en de lage rug (vooral bij SI- ofwel heiligbeen gewricht). Vrouwen krijgen vaak ook last van pijn en stijfheid hoog in de rug. De pijn en stijfheid is er vooral in de ochtend bij het opstaan en als u lang in dezelfde houding zit. De rugpijn zit meestal aan één kant, soms voelt u links pijn, dan weer rechts. De klachten kunnen in het begin op een hernia lijken, met uitstralende pijn naar het been.
• uitbreiding klachten naar een ontsteking in de borstkas (benauwdheid en pijn) en nek en naar ontstekingen in de heupgewrichten, knieën en armen of benen (opgezwollen en pijnlijke gewrichten). Doordat soms de ribben worden aangetast, kan ademhalen pijnlijk zijn. Later kunnen ook de achillespees en wervels van de hogere rug en nek ontstoken raken en verstijven. De pijn neemt af bij lichte inspanning of bijvoorbeeld door het nemen van een warme douche. Zit of ligt u lang in dezelfde houding, dan verergeren de pijn en stijfheid, vooral in de ochtend. Door beweging worden de klachten juist minder. U kunt ook perioden hebben waarin u helemaal geen klachten hebt. Op den duur kan de wervelkolom verstijven, omdat de wervels aan elkaar groeien (bamboo spine). De pijn is dan wel minder omdat de ontstekingen over zijn. Sommige mensen gaan door de stijve wervelkolom heel erg voorovergebogen lopen. Zij kunnen hun romp niet meer recht houden. Andere mensen gaan juist opvallend rechtop lopen, zij kunnen niet meer voorover buigen.
• osteoporose: treedt op bij maximaal de helft van de patiënten met ankyloserende spondylitis (AS), vooral bij degenen van wie de wervels in de wervelkolom zijn vastgegroeid. Osteoporose kan het risico op een wervelfractuur verhogen.
• oogontstekingen: iridocyclitis of uveitis komt geregeld voor. Het oog is rood, pijnlijk, traant en kan geen licht verdragen. Het gezichtsvermogen is wat wazig. De ontsteking beschadigt het oog meestal niet bij tijdige behandeling, maar kan wel een aantal keren terugkomen.
• darmklachten (ontstekingsziekten van de darmen, zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa), gewichtsverlies, vermoeidheid, een koortsachtig gevoel en nachtzweten kunnen voorkomen. De klachten zijn niet altijd even erg aanwezig: er zijn wisselende activiteitsperioden.
• ontsteking van de aortaklep in het hart, die na verloop van tijd kan optreden bij patiënten met ankyloserende spondylitis (AS).
• psoriasis, een huidziekte, die door een dermatoloog (huidarts) moet worden behandeld.

Gevolgen van de klachten
Ernstige klachten kunnen leiden tot een verhoogd ziekteverzuim en een grotere mate van arbeidsongeschiktheid. De pijn en vermoeidheid bij ankyloserende spondylitis (AS) belemmert patiënten vaak ernstig in hun dagelijks functioneren. Dit brengt allerlei persoonlijke en sociale beperkingen met zich mee. Dit leidt vaak tot gevoelens van frustratie, isolatie en depressie. De emotionele last van de ziekte kan daarom erg groot zijn.

Diagnose bij ankyloserende spondylitis (AS)

Uw arts baseert de diagnose op een combinatie van een anamnese, zijn bevindingen en aanvullende onderzoekuitslagen.

Anamnese
Als u bij een reumatoloog komt, zal de arts u allerlei vragen stellen, zoals:
• wat uw klachten zijn.
• hoe uw klachten zijn ontstaan.
• welke klachten of aandoeningen u al eerder heeft gehad of nog steeds heeft (uw medische voorgeschiedenis).
• wanneer uw klachten optreden en wat deze klachten verergert.
• welke medicijnen u gebruikt.
• hoe uw dagpatroon er ongeveer uitziet.
• wat voor werk u doet.
• komen er in uw familie reumatische aandoeningen voor?

Het duurt soms lang voordat duidelijk wordt of u ankyloserende spondylitis (AS) heeft. Dat komt omdat de aandoening in het begin vaak wordt aangezien voor ‘gewone‘ pijn in de rug.

Fysiek onderzoek
De beginklachten van ankyloserende spondylitis (AS) komen meestal vrij vaak voor. Ze kunnen ook op andere aandoeningen wijzen. Niet iedereen met lage rugpijn of stijfheid heeft ankyloserende spondylitis (AS). Daardoor kan het een tijdje duren voor de juiste diagnose wordt gesteld.
De arts kan een röntgenfoto van de sacro-iliacale gewrichten in het bekken laten maken. Veranderingen op de röntgenfoto van de sacro-iliacale gewrichten zijn een belangrijk teken van spondyloartritis. Als röntgenfoto’s niet genoeg veranderen, maar de symptomen zeer verdacht zijn, kan uw arts een magnetische-resonantiebeeldvorming of MRI laten maken, die deze gewrichten beter weergeeft en vroege aantasting van ontstekingen in de wervelkolom kan detecteren. De verstijving van de wervelkolom is pas na enkele jaren goed zichtbaar op röntgenfoto’s.

Bloedtesten
Aanvullende informatie komt uit bloedonderzoek, waarbij een verhoogd CRP gehalte en de bezinkingssnelheid van de rode bloedcellen kunnen wijzen op een actieve ontsteking, zoals bijvoorbeeld bij reumatoïde artritis. Het bloedonderzoek helpt het uw arts om vast te stellen of u een ontsteking heeft. Dit kan het gevolg zijn van infecties (bacteriën, virussen), tumoren en auto-immuunziekten (zoals reuma).
• C-reactive protein (CRP) is een stof die door de lever wordt geproduceerd als reactie op een ontsteking. Een hoog niveau van CRP in het bloed is een marker van een ontsteking.
• Bloedbezinking (BSE). Bloedbezinking (BSE) is een laboratoriumtest die de bezinkingssnelheid van de rode bloedcellen (erytrocyten) meet. Bij deze test wordt de snelheid gemeten, waarmee de rode bloedcellen door de zwaartekracht uitzakken in een rechtopstaand, smal buisje met bloed. Het bovenste deel van het bloed in de buis is het plasma, dat na het uitzakken van de rode bloedcellen zichtbaar wordt als een kolom heldere, gelige vloeistof. De lengte van deze kolom plasma wordt na één uur tijd gemeten en uitgedrukt in millimeters per uur (mm/uur). Deze bloedtest stelt geen diagnose van één specifieke aandoening. In plaats daarvan helpt het uw arts om te bepalen of u een actieve ontsteking heeft.
• Humaan leukocyten antigeen HLA-B27. Een aanwijzing voor ankyloserende spondylitis (AS) kan de aanwezigheid van het humaan leukocyten antigeen HLA-B27 zijn, de erfelijke factor die bij ongeveer 90% van de patiënten met ankyloserende spondylitis in het bloed voorkomt. Maar de aanwezigheid of afwezigheid van het HLA-B27-gen zegt niets, omdat ongeveer 8% van de patiënten met ankyloserende spondylitis deze factor niet in hun bloed hebben. Het HLA-B27-gen komt ook voor in het bloed van mensen die geen ankyloserende spondylitis (AS) hebben. Maar als u symptomen heeft die duiden op ankyloserende spondylitis (AS) of andere vormen van spondyloartritis, kan het gen HLA-B27 een aanwijzing zijn dat het om deze ziekte gaat.

De ontwikkeling van ankyloserende spondylitis (AS)

Hoe de ziekte ankyloserende spondylitis (AS) zal verlopen, kan niet worden voorspeld. De ernst van de ziekte varieert sterk. De ziekte kan erg progressief zijn, wat betekent dat de symptomen snel erger worden door de jaren heen. Dit veroorzaakt blijvende schade aan het bekken en vastgegroeide gewrichten van de wervelkolom. Maar met de huidige behandeling kan de voortgang van het ziekteproces veel beter worden gestopt dan in het verleden.
De ziekte kan niet worden genezen, maar bij een goede behandeling kunnen de symptomen beperkt blijven. Vroegtijdige diagnose van ankyloserende spondylitis (AS) is daarom van groot belang voor het beperken van schade op de lange termijn.

Gevolgen klachten
Ernstige klachten kunnen leiden tot een verhoogd ziekteverzuim en een grotere mate van arbeidsongeschiktheid. De pijn en vermoeidheid bij ankyloserende spondylitis (AS) belemmert patiënten vaak behoorlijk in hun dagelijkse functioneren. Dit brengt allerlei persoonlijke en sociale beperkingen met zich mee. Dat leidt nogal eens tot gevoelens van frustratie, isolatie en depressiviteit. De emotionele belasting van de ziekte kan dan ook groot zijn.

Behandeling

Met een goede behandeling kan de ontsteking, pijn en stijfheid worden verminderd en de ziekte kan worden vertraagd, maar helaas niet genezen. De twee pijlers van de behandeling zijn fysiotherapie en medicijnen.

Fysiotherapie
Fysiotherapie is een behandelmethode voor klachten aan de spieren, pezen, gewrichten en zenuwen, ook wel het bewegingsapparaat genoemd. Het meest aanbevolen zijn reguliere oefeningen die de extensie en mobiliteit van de wervelkolom bevorderen.

Medicijnen
Het doel van de behandeling van de ankyloserende spondylitis (AS) is om het immuunsysteem zo te remmen dat de gewrichtsontsteking stopt zonder dat de weerstand tegen ziekteverwekkers afneemt. De voorgeschreven medicijnen zorgen ervoor dat u minder last heeft van pijn en dat de ontsteking van de gewrichten vertraagd wordt.
Bij de keuze van geneesmiddelen kijkt uw arts naar de ernst van de ziekte, de bijwerkingen die het geneesmiddel kan geven en de reactie van uw lichaam op het medicijn. Telkens opnieuw, weegt uw arts de schade af die de ziekte kan veroorzaken voor de gewrichten en de mogelijke bijwerkingen van een medicijn.

Pijnstillers, die u zelf kunt aanschaffen zonder recept
• Een gewone pijnstiller met de werkzame stof paracetamol. Paracetamol helpt tegen pijn en koorts, veroorzaakt geen maagproblemen, geeft meestal geen bijwerkingen en is goed te combineren met andere medicijnen.
• Een NSAID, een ontstekingsremmende pijnstiller. De afkorting NSAID staat voor Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs. Deze pijnstillers remmen ontstekingen. In een lagere dosering zijn NSAIDs, zoals diclofenac, naproxen en ibuprofen, zonder recept te koop.

Heeft u lichamelijke klachten? Ga dan altijd naar uw huisarts of specialist voor een goede diagnose ervan en de juiste behandeling.

Geneesmiddelen op recept
Dit wordt verstrekt door uw arts of reumatoloog of internist.
• Een NSAID, een ontstekingsremmende pijnstiller, zoals naproxen, ibuprofen, meloxicam of indomethacine. Dit zijn medicijnen die effectief zijn tegen ontsteking, zwelling, pijn, stijfheid en koorts, maar geen gezamenlijke schade voorkomen. Ze bevatten geen corticosteroïden (steroïden). Er is geen bewijs dat een NSAID beter is dan andere. Uw arts zal deze geneesmiddelen op recept voorschrijven met een hogere dosis van de werkzame stof. De exacte effectieve dosis varieert van patiënt tot patiënt. Hoge doses kortwerkende NSAID’s geven de snelste verlichting van de symptomen. Gegeven in de juiste dosis en duur, geven deze medicijnen grote verlichting voor de meeste patiënten. De NSAID’s kunnen maagklachten, gastro-intestinale (GI) bloedingen, zweren of diarree veroorzaken, maar worden door de meeste mensen goed verdragen wanneer ze voor de korte termijn worden gebruikt. Sommige mensen kunnen geen NSAID’s gebruiken vanwege gezondheidsaandoeningen zoals maagzweer, verminderde nierfunctie of het gebruik van bloedverdunners.
• Een corticosteroïd (een kunstmatig bijnierschorshormoon) is een ontstekingsremmend geneesmiddel dat lijkt op het natuurlijke hormoon dat het lichaam in de bijnierschors produceert. Corticosteroïden bootsen de effecten na van hormonen die uw lichaam op natuurlijke wijze produceert in uw bijnieren, die bovenop uw nieren zitten. Wanneer voorgeschreven in doses die de gebruikelijke niveaus van uw lichaam overschrijden, onderdrukken corticosteroïden de ontsteking. Dit kan de tekenen en symptomen van ontstekingsaandoeningen, zoals artritis, verminderen. Corticosteroïden onderdrukken ook uw immuunsysteem, dat kan helpen bij het onder controle krijgen van omstandigheden waarin uw immuunsysteem per ongeluk zijn eigen weefsels aanvalt. Een corticosteroïd geneesmiddel kan snel effectief zijn voor een zwelling die gelokaliseerd is (niet wijdverbreid) door een injectie of injectie in de aangetaste gewrichts- of peesmantel (het membraan rond een pees). Zeer ontstoken gewrichten kunnen baat hebben bij corticosteroïd-injecties. Voorbeelden van corticosteroïden zijn prednison of prednisolon.
• Een synthetische DMARD  (Disease-Modifying Anti Rheumatic Drug), bijvoorbeeld methotrexaat, sulfasalazine, goud, hydroxychloroquine, azathioprine, leflunomide en ciclosporine kan worden voorgeschreven. Een DMARD heeft verschillende werkingsmechanismen en onderdrukt gewrichtsontstekingen in een aantal vormen van artritis. Wanneer u een DMARD gebruikt in een vroege fase van uw ziekte, zullen uw gewrichten minder beschadigd raken door de ontstekingen. Deze medicijnen verlichten niet alleen de symptomen, maar vertragen ook de progressie van de gewrichtsschade. Vaak worden DMARD’s samen met niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen, zoals NSAID’s en/of lage dosis corticosteroïden, voorgeschreven om zwelling en pijn te verminderen.
• Een biological (TNF-alfaremmers, interleukineremmers, B-celremmers en T-celremmers). TNF-alfablokkers zijn zeer effectief bij de behandeling van zowel de spinale als perifere gewrichtssymptomen van spondyloartritis. Een anti-TNF-behandeling is echter niet zonder bijwerkingen, inclusief een verhoogd risico op ernstige infecties. Daarom zal de arts eerst controleren of u geen andere infecties, tuberculose, hartfalen of een kwaadaardige ziekte heeft. Deze ziekten kunnen in feite verergerd worden door een behandeling met een biological en moeten daarom eerst worden behandeld. Als u een patiënt bent met een latente tuberculose (geen symptomen), kunt u een actieve infectie ontwikkelen. Daarom moeten u en uw arts de voordelen en risico’s afwegen bij het overwegen van een behandeling met een biological. Patiënten met artritis in de knieën, enkels, ellebogen, polsen, handen en voeten moeten een DMARD-therapie proberen vóór een anti-TNF-behandeling.
Een biological is een medicijn dat uw immuunsysteem kan beïnvloeden. Als u gezond bent, produceert het immuunsysteem zelf voldoende antilichamen om zichzelf te beschermen tegen ziekteverwekkers (virussen en bacteriën). Dit evenwicht is verstoord bij mensen met een chronische ontstekingsziekte. Een biological kan dat evenwicht herstellen. TNF-alfablokkers zijn: infliximab (Remicade) – etanercept (Enbrel) – adalimumab (Humira) – golimumab (Simponi).
• Een biosimilar. Een biosimilar is een medicijn dat sterk gelijkend en klinisch equivalent is aan een bestaande biological. Een biosimilar bevat een versie van een werkzame stof van een reeds goedgekeurd biologisch geneesmiddel (het ‘referentiegeneesmiddel’). Gelijksoortigheid aan de specifieke biological in termen van kwaliteit, structurele kenmerken, biologische activiteit, veiligheid en werkzaamheid moet worden vastgesteld, zodat er klinisch geen betekenisvolle verschillen zijn met de biological in termen van kwaliteit, veiligheid en werkzaamheid. Onderzoek heeft aangetoond dat een biosimilar net zo effectief is als de originele biological bij de behandeling van reuma.
Biosimilar geneesmiddelen zijn niet hetzelfde als generieke geneesmiddelen, die eenvoudiger chemische structuren bevatten en qua molecuulstructuur identiek zijn aan hun referentiegeneesmiddelen.

Chirurgische behandeling.
Een chirurgische behandeling kan nuttig zijn bij sommige patiënten. Een (totale) heupvervanging is zeer nuttig voor patiënten met pijn in de heup en invaliditeit als gevolg van vernietiging door kraakbeenverlies. Spinale chirurgie is zelden nodig, behalve voor patiënten met traumatische fracturen (gebroken botten als gevolg van een verwonding) of om overtollige flexie verschijnselen van de nek te corrigeren, waarbij de patiënt de nek niet recht kan krijgen.

Gebruik medicijnen en therapietrouw

• Het is belangrijk dat u de medicijnen inneemt zoals ze zijn voorgeschreven. Om uw ziekte goed onder controle te krijgen, is het zeer belangrijk dat u uw medicijnen dagelijks op vaste tijden inneemt. Als u dat niet doet, wordt er geen goede concentratie van het medicijn in uw bloed opgebouwd en werkt het medicijn daarom minder goed.
• Heeft u moeite met onthouden, wanneer en hoeveel van uw medicijnen u dagelijks moet innemen? Koop dan een medicijn dispenser, waarin u uw medicijnen per dag kunt sorteren.
• Heeft u moeite met of bezwaren tegen het innemen van de aan u voorgeschreven medicijnen, bijvoorbeeld vanwege eventuele bijwerkingen? Dan kan dat er toe leiden, dat u de medicijnen niet meer regelmatig inneemt. Bespreek dit met uw arts!

Gebruik medicijnen
De arts zal bij problemen kijken naar:
• de dosering en hoeveelheid medicijnen die u gebruikt.
• overschakelen naar een ander medicijn van hetzelfde type of een volledig nieuw type medicijn.
• combinatie van verschillende medicijnen op hetzelfde moment.

Uw arts kan u vertellen:
• of het medicijn voor u kan werken.
• hoe u het medicijn het beste kunt gebruiken.
• hoeveel en hoe vaak u het medicijn kunt gebruiken.
• hoe u het medicijn het beste kunt afbouwen.

U moet uw huisarts of specialist altijd vertellen:
• of u andere medicijnen (zelf gekocht of voorgeschreven door een andere arts) gebruikt.
• of u een andere medische aandoening heeft.
• of u binnenkort wordt geopereerd.
• of u eerder een ontstekingsremmende pijnstiller heeft voorgeschreven gekregen, die bijwerkingen gaf bij u.
• of u zwanger wilt worden of zwanger bent.
• of u borstvoeding geeft.
Dit is belangrijk omdat uw huisarts of specialist een zorgvuldige keuze moet maken tussen verschillende medicijnen.

Bijwerkingen
• Alle medicijnen kunnen bijwerkingen hebben bij gebruik, dus vraag uw arts of apotheker welke bijwerkingen u kunt verwachten of lees de bijsluiter.

Verminderen of stoppen
• Als u zelf zou stoppen met een medicijn of het aantal medicijnen zelf zou verminderen, kunnen uw klachten verergeren. Overleg daarom altijd eerst met uw huisarts of specialist als u minder medicijnen wilt gaan gebruiken of wilt stoppen.

Alternatieve behandelingen

Er bestaan veel soorten alternatieve behandelingen. Hiermee worden alle behandelingen bedoeld, die buiten de gewone wetenschappelijke medische zorg vallen. Voor de werking van deze behandelingen is geen wetenschappelijk bewijs geleverd. De alternatieve behandelingen worden ook wel ‘complementair‘ genoemd, omdat ze een aanvulling kunnen zijn op de reguliere medische behandeling door uw arts.
Veel mensen kiezen naast hun reguliere medische behandeling ook voor een alternatieve behandeling. Ze hopen dat dit extra helpt tegen hun klachten of beter helpt om met de klachten om te gaan.

Kan een alternatieve behandeling een vervanging zijn voor uw reguliere medische behandeling?
Nee, als u kiest voor een alternatieve behandelmethode is dat altijd een aanvulling op uw gewone medische behandeling. U moet niet stoppen met uw reguliere behandeling, want anders loopt u onnodige gezondheidsrisico’s. Overleg daarom altijd eerst met uw behandelend arts voordat u met een alternatieve behandeling begint.

Welke alternatieve behandelingen zijn er bijvoorbeeld?
Er zijn heel veel verschillende alternatieve behandelmethoden beschikbaar, die ook gecombineerd kunnen worden. Enkele voorbeelden zijn:
• Chinese geneeskunde (acupunctuur en tai chi).
• homeopathie (producten gemaakt uit planten en mineralen).
• Bowen therapie.
• Ayurveda.
• Bach bloesembehandeling.
• shiatsu-, voetzool- en klassieke massage.
• voedingssupplementen.

Waar moet u op letten?
• Bij veel alternatieve behandelingen is niet aangetoond dat ze daadwerkelijk werken. Als u er voor kiest om een alternatieve behandeling uit te proberen, let er dan op dat uw klachten niet toenemen. Stop met een alternatieve behandeling, zodra uw klachten toenemen.
• Bedenk ook altijd eerst waarom u een alternatieve behandeling wilt volgen.
• Bereid u goed voor door informatie over de alternatieve behandeling op te zoeken en te lezen. Overleg met uw behandelend arts, want bepaalde klachten kunnen verminderen door sommige alternatieve behandelingsmethoden.
• Bepaal zelf in welke alternatieve methode u vertrouwen heeft voor de verlichting van uw klachten en of u eraan wilt beginnen.

Wat kunt u het beste doen bij een keuze voor een alternatieve behandeling?
• Overleg altijd met uw behandelend arts over de alternatieve behandelmethode die u wilt gaan volgen.
• Overleg met uw behandelend arts en met de alternatieve behandelaar of zij met elkaar willen overleggen over uw behandeling.
• Kies een alternatieve behandelaar die een erkende beroepsopleiding heeft gevolgd en bij een beroepsorganisatie is aangesloten.
• Vraag uw alternatieve behandelaar vooraf naar het doel, de duur, de kosten en de risico’s van de behandeling. Hoeveel geld u kwijt bent, hangt af van welke behandeling u kiest, hoelang deze duurt en hoe u verzekerd bent.
• Stop niet met uw reguliere medische behandeling, want uw klachten kunnen hierdoor verergeren.
• Weeg tijdens een behandeling af of u wilt doorgaan of stoppen als uw klachten erger worden, als u geen effect van de alternatieve behandeling merkt of als u bijwerkingen krijgt.

Waarom is letten op uw voeding belangrijk?

• Gezonde voeding is belangrijk om de vitamines en mineralen en andere voedingsstoffen binnen te krijgen, die uw lichaam nodig heeft.
• Overgewicht levert risico’s op voor uw gezondheid en ziekteverloop. Bij reuma speelt overgewicht bijvoorbeeld een belangrijke rol bij artrose in knieën, heupen en enkels. De druk op uw gewrichten is dan gewoon te groot. Gezond eten en genoeg beweging (een sport beoefenen en actief in huis en buitenshuis) kan helpen om uw overgewicht te verminderen of tegen te gaan.
• Een gezond eetpatroon is dus altijd belangrijk en de diëtiste kan u daarbij ondersteunen met de juiste voedingsadviezen.

Wat is een gezond eetpatroon?
Met een gezond eetpatroon krijgt uw lichaam de juiste hoeveelheid goede voedingsstoffen binnen, die het nodig heeft. U eet de hoeveelheden, die uw lichaam nodig heeft. De diëtiste kan u daarbij ondersteunen met de juiste voedingsadviezen. U kunt iedere dag de Schijf van Vijf gebruiken van het Voedingscentrum. U kiest uit ieder vak wat u wilt eten en u kunt iedere dag een andere keuze maken en variëren met uw eten. Let op de aanbevolen hoeveelheden per vak en doe dat iedere dag. Kijk op http://www.voedingscentrum.nl
De 5 vakken van de Schijf van Vijf zijn:
• Groente en fruit
• Brood, graanproducten en aardappelen
• Vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel
• Smeer- en bereidingsvetten
• Dranken

Waar kunt u advies krijgen voor een gezond eetpatroon?
• Op de website van het Voedingscentrum kunt u terecht voor betrouwbare adviezen over gezond en gevarieerd eten.
• U kunt advies vragen aan uw huisarts of een diëtiste. De huisarts kan u door verwijzen naar een diëtiste. Sommige diëten kunnen mogelijk gericht tegen uw klachten helpen. Overleg met uw huisarts of diëtiste als u een bepaald dieet wilt proberen. En let erop dat u geen belangrijke voedingsmiddelen weglaat uit uw dagelijkse eetpatroon.

Wat kunt u doen bij een pijnlijke of droge mond?
Soms kunt u om verschillende redenen last van een droge of pijnlijke mond hebben. Tips:
• door te kauwen (op bijvoorbeeld stukje komkommer, suikervrij snoepje of kauwgom) en te zuigen (ijsklontje) worden de speekselklieren gestimuleerd om speeksel te produceren.
• een goede mondverzorging is belangrijk: goed tandenpoetsen, flossen en het gebruik van mondwater.
• spoel uw mond regelmatig, drink kleine beetjes water en gebruik eventueel een mondsproeier.
• laat hete dranken eerst wat afkoelen.
• gebruik ijs of koude gerechten, want koude verdooft de pijn.
• gebruik geen scherpe kruiden en specerijen, vruchtensap, koolzuurhoudende frisdranken, alcoholische dranken, erg zoute etenswaren en zure etenswaren.
• etenswaren met harde korstjes, noten, botjes en graten kunnen wondjes veroorzaken.
• gebruik bij de warme maaltijd soep, jus of saus om het eten smeuïger te maken.
• smeerkaas, smeerbare paté of salade, jam of honing op brood, pap, drinkontbijt en vla slikt bijvoorbeeld gemakkelijker door dan droog beleg.
• als u gemalen of vloeibare voeding moet gebruiken, kunt u met een mixer uw maaltijd vermalen met wat extra vocht.

Bij sommige vormen van reuma of gebruik van bepaalde medicijnen kunnen darmklachten voorkomen. De darmklachten kunnen ontstaan door de invloed van bepaalde medicijnen op de voedselopname. Andersom kan het voedsel, dat u eet, effect hebben op de werking van uw medicijnen.

Voedingssupplementen, visvetzuren, glucosamine en vitamine D?
• Voedingssupplementen zijn verkrijgbaar als pillen, poeders, druppels, capsules of drankjes en zijn bedoeld als aanvulling op onvoldoende dagelijkse voeding. Ze bevatten vitamines, mineralen of bio-actieve stoffen. Deze synthetische of geïsoleerde vitamines, mineralen of bio-actieve stoffen hebben dezelfde werking als de vitamines en mineralen die al van nature in uw eten en drinken zitten.
Veel mensen kiezen naast hun dagelijkse voeding voor een extra aanvulling op hun eetpatroon. De gebruikers van voedingssupplementen geven aan, dat ze positieve effecten van het gebruik van bepaalde kruiden, vitaminen en mineralen ervaren. Het lichaam neemt de voedingsstoffen in pillen gemakkelijker op dan de voedingsstoffen in eten. Maar als u gezond en gevarieerd eet, heeft u geen extra voedingssupplementen nodig, want u krijgt al voldoende voedingsstoffen, mineralen en vitamines binnen. Meld altijd aan uw huisarts en apotheker, dat u voedingssupplementen gebruikt.
• Visvetzuren lijken een licht ontstekingsremmend effect te hebben bij een hoge inname ervan. Er is vooral onderzoek naar gedaan bij reumatoïde artritis. Het advies is om twee keer per week vette vis te eten.
• Glucosamine kan als een milde pijnstiller werken bij artrose in de knie, maar stopt de artrose niet.
• Ons lichaam maakt vitamine D natuurlijk aan onder invloed van het zonlicht buitenshuis. Vitamine D heeft mogelijk een gunstige werking bij ontstekingsreuma, maar dat is nog onvoldoende bewezen. Mensen met lupus erythemathodes (LE), die weinig buiten komen vanwege huidklachten, wordt aangeraden om vitamine D te gebruiken via voorschrift van de arts. Vitamine D wordt ook voorgeschreven voor een betere opname van calciumtabletten bij artrose en osteoporose.

Omgaan met uw ziekte 

Als u ankyloserende spondylitis of een andere vorm van spondyloartritis heeft, kunt u constant pijn, vermoeidheid en stijfheid hebben. Ondanks deze klachten leiden de meeste patiënten met spondyloartritis een productief leven en hebben een normale levensduur, vooral bij de nieuwere behandelingen die beschikbaar zijn.

Lichaamshouding, rust en beweging
U kunt zelf heel veel doen door regelmatig te sporten. De specialist zal in de eerste plaats verwijzen naar fysiotherapie, dus wordt ook een fysiotherapeut of ergotherapeut bij de behandeling betrokken. De behandeling is gericht op het vergroten van het lichamelijke welzijn, op het verbeteren van de houding en op het vergroten van de mobiliteit.
In beweging blijven is essentieel om verstijving van de wervelkolom tegen te gaan. Regelmaat en discipline zijn daarbij belangrijk: door oefeningen en goed bewegen tijdens actieve en niet-actieve periodes van de ziekte kunt u het ziekteproces aanzienlijk vertragen.

Tips
• zorg voor voldoende rust.
• als u op bed ligt: lig zo plat mogelijk en wissel de rugligging af met buikligging.
• vermijd overgewicht en eet gezond.
• vermijd overbelasting van uw rug.
• zorg voor een goede loop- en zithouding.
• verander regelmatig van houding, wissel het staan af met zitten.
• beoefen een sport, bijvoorbeeld zwemmen, badminton, volleybal, basketbal, wandelen of fietsen.
• gebruik de weldadige warmte van een bad, douche en sauna (overleg dit met uw arts).
• stop met roken. Roken verergert de spondyloartritis en kan de snelheid van de spinale fusie in ankyloserende spondylitis (AS) versnellen.

Bron video’s

SpineLive I Ankylosing Spondylitis Symptoms I https://youtu.be/o74V3eDuny0
Reade020 I Voorlichtingsfilm over Bechterew I https://youtu.be/H1iImzwVRxw